Dzień Białoruskiej Wikipedii w Polsce 2013

Dzień Białoruskiej Wikipedii w Polsce – zorganizowane 16 lutego 2013 roku wydarzenie mające na celu popularyzację idei redagowania i rozwoju białoruskojęzycznych Wikipedii wśród przebywających w Polsce osób posługujących się tym językiem; organizatorami przedsięwzięcia są: Białoruska Pamięć Narodowa, Stowarzyszenie Wikimedia Polska i Tomasz Bladyniec.

Zobacz
Szkolenia
noframe
Przepis na szkolenie Archiwum szkoleń Aktualne szkolenia

Przyczyny

Na początku 2013 roku obie białoruskojęzyczne Wikipedie liczyły po ok. 50 tysięcy artykułów, co zaliczało je do mniejszych spośród wersji językowych tego projektu. Zdaniem organizatorów jedną z przyczyn ich powolnego rozwoju jest skomplikowana sytuacja polityczna i społeczna na Białorusi, zarówno w przeszłości, jak i obecnie. Nieprzychylna postawa władz Białorusi wobec upowszechniania i stosowania w życiu publicznym języka białoruskiego, a wcześniej wielowiekowy proces rusyfikacji doprowadziły do tego, że język znalazł się w obliczu zagrożenia wyginięciem. Niewielkie rozmiary białoruskojęzycznych Wikipedii stanowią rezultat małej i stale zmniejszającej się liczby osób, które posługują się tym językiem oraz niskiej jego znajomości pośród tych, którzy go jeszcze znają. Drugim czynnikiem ograniczającym rozwój białoruskojęzycznych Wikipedii jest rozpowszechniony w białoruskim społeczeństwie dystans i brak zaufania wobec angażowania się w działalność społeczną.

Cel

Rozwój białoruskojęzycznej Wikipedii mógłby doprowadzić do częstszego korzystania Białorusinów z tego języka, a co za tym idzie, do zahamowania procesu jego wymierania, co jest zgodne z jednym z podstawowych założeń Wikipedii, aby dostarczać ludziom wiedzę w ich ojczystym języku. Z kolei zachęcenie większej liczby Białorusinów do pracy na rzecz jej rozwoju pomogłoby im głębiej zrozumieć wartość działalności społecznej w szerokim znaczeniu.

Na korzyść organizacji Dnia Białoruskiej Wikipedii w Polsce przemawia wiele czynników:

duża i ciągle powiększająca się białoruska społeczność w tym kraju, wśród której dominują studenci, działacze społeczni, dziennikarze – ludzie młodzi, o wyższej od przeciętnej świadomości narodowej i społecznej;
w Polsce zamieszkuje rdzenna białoruska mniejszość narodowa na Podlasiu;
na części terytorium Polski język białoruski jest językiem pomocniczym.

Dzień Białoruskiej Wikipedii w Polsce miał przede wszystkim na celu popularyzację idei redagowania i rozwoju białoruskojęzycznych Wikipedii. Odbywać się to miało poprzez szkolenie uczestników w zakresie strony technicznej procesu redagowania, a także ich motywację poprzez współzawodnictwo. Drugim celem przedsięwzięcia było stworzenie zalążka społeczności białoruskojęzycznych wikipedystów w Polsce, który z czasem mógłby się usamodzielnić i umocnić. W szerszym kontekście miałoby to pozytywny wpływ na rozwój społeczeństwa obywatelskiego wśród Białorusinów.

Przebieg

Dzień Białoruskiej Wikipedii w Polsce odbył się 16 lutego 2013 roku Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, na 12. piętrze, w sali komputerowej uniwersytetu Collegium Civitas. Impreza rozpoczęła się o godzinie 11:00. Przez pierwszą godzinę trwał wykład Marka Stelmasika na temat historii, celów i zasad działania Wikipedii. Część praktyczna zaczęła się o godzinie 12:00, kiedy uczestnicy zarejestrowali swoje konta. O godzinie 12:30 była przerwa na kawę, o 14:30 obiad dla uczestników w stołówce na dole Pałacu Kultury, o 16:30 – druga przerwa na kawę, a o 18:00 – uroczyste wyłonienie zwycięzcy konkursu na największą aktywność w trakcie warsztatów. Aktywność określano na podstawie ilości wprowadzonego tekstu, zaś zwycięzcą został Alaksandr Łahwiniec. Wręczono także wszystkim uczestnikom upominki w postaci materiałów promocyjnych Wikipedii: książek o Fryderyku Chopinie i Marii Skłodowskiej-Curie, ołówków i toreb z logiem Wikipedii. Impreza zakończyła się wkrótce po 18:00.

W trakcie warsztatów uczestnicy otrzymywali informacje na temat podstaw edycji Wikipedii poprzez projektor, a następnie podejmowali samodzielne próby pisania własnych artykułów, konsultując swoją pracę z obecnymi na sali instruktorami: Markiem Stelmasikiem i Tomaszem Bladyńcem. Ogółem w warsztatach wzięło udział ok. 20 uczestników, z których większość stanowili mieszkający w Polsce obywatele Białorusi. Pewną część stanowili Polacy znający język białoruski. Dwóch uczestników przyjechało specjalnie na imprezę z Białorusi. Dwoje uczestników było przedstawicielami białoruskiej mniejszości narodowej z Podlasia.

Problemy

Podczas imprezy i po niej pojawiły się pewne problemy. Wielu uczestników piszących na Wikipedii oficjalną pisownią (be.wikipedia.org) sygnalizowało, że ich artykuły są usuwane przez administratorów, wkrótce po napisaniu lub nawet w trakcie. Administratorzy obu wariantów białoruskiej Wikipedii byli wcześniej informowani o terminie warsztatów, i o ile ci z Wikipedii klasycznej (be-x-old.wikipedia.org) reagowali wyrozumiale, starając się poprawiać artykuły nowicjuszy, o tyle postępowanie administratorów Wikipedii oficjalnej zniechęciło wiele osób do zaangażowania w Wikipedię, a w niektórych wywołało złość.

Organizatorzy imprezy przekazywali uczestnikom w formie podarunków jedynie apolityczne książki. Jednak często na białoruskie imprezy w Warszawie ich uczestnicy przynoszą różne inne materiały na sprzedaż lub do rozdania, co jest powszechnie przyjętą praktyką. Jedna z uczestniczek warsztatu przyniosła na nie książki „Belarus in Focus”, będące zbiorami artykułów prasowych dziennikarzy z całego świata na temat Białorusi. Książki te były dostępne dla uczestników, jednak organizatorzy ich nie wręczali i nie były one częścią imprezy. Dwaj studenci, którzy przyjechali na warsztaty specjalnie z Białorusi, postanowili wziąć pewną liczbę egzemplarzy w drogę powrotną. Na granicy polsko-białoruskiej białoruscy pogranicznicy uznali książki za „krytyczne wobec obecnej władzy”. Studenci zostali zatrzymani i poddani wielogodzinnym przesłuchaniom. Książki oraz ich komputery zostały zarekwirowane.

Reakcje

Reakcje mediów

Dzień Białoruskiej Wikipedii w Polsce zyskał szeroki rozgłos w białoruskojęzycznych mediach, pojawiły się też wzmianki w mediach polskich. 14 lutego artykuł o nadchodzącej imprezie opublikował białoruski niezależny portal gazety Nasza Niwa. Rozważano w nim kwestię ewentualnego połączenia dwóch wersji białoruskiej Wikipedii, a także poinformowano o Tygodniu Artykułu Polskiego na białoruskiej klasycznej Wikipedii^[1]. Tego samego dnia Radio Swaboda zaprezentowało na antenie oraz opublikowało na swojej stronie internetowej znacznie bardziej obszerny materiał, w którym powtórzono informację o wydarzeniu w Warszawie. Swaboda omówiła ogólną sytuację białoruskich Wikipedii, podkreślając, że obie razem czyta zaledwie 1,6–1,8% użytkowników Wikipedii z Białorusi. Powrócono do sprawy szans na zjednoczenie obu wersji, cytując opinie w tej sprawie wikipedystów Marka Biernsztejna, Maksima Lepuszenki, Rusłana Rawiaki i Tomasza Bladyńca^[2]. Oba artykuły uzyskały bardzo dużą, jak na te strony internetowe, liczbę komentarzy od czytelników. Dotyczyły one głównie zasadności zjednoczenia białoruskich Wikipedii i wyższości jednej nad drugą.

W czasie trwania imprezy obecnych było wielu dziennikarzy z białoruskojęzycznych środków masowego przekazu, którzy relacjonowali jej przebieg. Artykuły opatrzone fotografiami znalazły się między innymi na stronach Europejskiego Radia dla Białorusi^[3], Radia Swaboda^[4], Białoruskiego Radia Racja^[5] oraz, dwukrotnie, telewizji w:Biełsat TV^[6]^[7]. Stacja telewizyjna wyemitowała także dwa materiały wideo dotyczące imprezy, trwające razem pięć i pół minuty. Krótka wzmianka o akcji pojawiła się na stronie Białoruskiej Redakcji Polskiego Radia dla Zagranicy^[8]. Zainteresowanie mediów polskojęzycznych w trakcie imprezy było ograniczone. Na godzinę przed rozpoczęciem, krótką rozmowę z organizatorem przeprowadziło na żywo w:Akademickie Radio Kampus.

W kolejnych dniach po wydarzeniu Europejskie Radio dla Białorusi podało, że zwycięzcą konkursu aktywności został Alaksandr Łahwiniec^[9]. Nasza Niwa oraz Polskie Radio poinformowały o zatrzymaniu uczestników imprezy na granicy. Na stronie Naszej Niwy początkowo napisano, że zatrzymani zostali „wikipedyści”, jednak niedługo potem, na prośbę jednego z administratorów białoruskiej Wikipedii, zmieniono nazwę na „studentów”. Argumentowano, że powiązanie Wikipedii z opozycją polityczną może mieć negatywne skutki dla tej pierwszej^[10]^[11]. Informacja o Dniu białoruskiej Wikipedii w Polsce została także umieszczona na polskojęzycznej stronie internetowej eastbook.eu^[12].

Reakcje innych rozdziałów Wikipedii

Społeczności obu białoruskich Wikipedii zostały zaproszone do współpracy w tym przedsięwzięciu. Wikipedia pisownią klasyczną (be-x-old) zareagowała bardzo pozytywnie, organizując w Mińsku równoległy warsztat, a także ogłaszając w dniach 14−27 lutego Tydzień Artykułu Polskiego. W ramach Tygodnia w białoruskiej klasycznej Wikipedii napisano 62 artykuły o Polsce, a 7 rozbudowano. Utworzonych zostało także 10 powiązanych szablonów. Wikipedia pisownią oficjalną (be) nie podjęła współpracy.

Ciekawostki

Jednym z uczestników Dnia białoruskiej Wikipedii w Polsce był Igor Iwaniuk, tłumacz książki „Białorusini w polskich regularnych formacjach wojskowych w latach 1918–1945”, która stanowiła nagrodę za aktywność na warsztatach.

Artykuły utworzone w ramach warsztatów

w:be:Зумба (autorka: Agusia)
w:be:Бульбамуві (autorka: Вікторыя)
w:be:Вёска Кажан-Гарадок (autor: Dimon340)
w:be:Жыве Беларусь, фільм (autorka: Вераніка)
w:be:Вёска Росіца (autorka: Irririnka)
w:be:Культурная інтымнасць (autor:Szanounyspadar)
w:be-x-old:Дрэбск (autor:Dimon340)
w:be-x-old:Дзедзіч (autor:Paleszuk)
w:be-x-old:Эўрапейская інтэграцыя (autor:Lahviniec)
w:be-x-old:Публічная дыпляматыя (autorka:Vm)
w:be-x-old:Цімафей Хведашчэня (autor:Michnaviec)
w:be-x-old:Тутанхамон (autor:Dryhavicz76)
w:be-x-old:Бульбамуві (autorka: Вікторыя)
w:be-x-old:Дзень Адраджэньня (autor:Michnaviec)
w:be-x-old:Культурная блізкасьць (autor:Szanounyspadar)
w:be-x-old:Антон Мухарскі (autor: Ўладзь)
w:be-x-old:Зьвяз на карысьць дэмакратыі ў Беларусі (autor:Michnaviec)
w:be-x-old:Рагачы (Польшча)
w:be-x-old:Прастора (антрапалёгія культуры) (autor:Szanounyspadar)

Usunięte

w:be:Уладзімір Клім
w:be:Вераніка Лапуцька
w:be:Людзі на балоце
w:be:Спецыяльная лексіка
w:be:Грамадская кааліцыя “У Беларусь і Еўропу – БЕЗ ВІЗЫ!”
w:be:Мікалай Анціпаў
w:be:Андрэй Трасянок і загадка Плошчы Каліноўскага
w:be:Прастора (антрапалогія культуры)
w:be:Чалавек-павук (autor:LANRUS)
w:be-x-old:Дзень Барацьбы (autor:Michnaviec)
w:be-x-old:Віталь Каратыш (autor:Dimon340)
w:be-x-old:Уладзімер Клім (autor:Michnaviec)
w:be-x-old:Кастусь Мысьлівец (autor:Michnaviec)
w:be-x-old:Дзень памяці Кастуся Каліноўскага (autor:Michnaviec)
w:be-x-old:Грамадзкая кааліцыя “У Беларусь і Еўропу – БЕЗ ВІЗЫ!” (autor:Ihar BY1)

Przypisy

Zobacz też

[1] Прагучала прапанова аб’яднаць беларускія Вікіпедыі афіцыйным і класічным правапісам

[2] Беларускую Вікіпэдыю не чытаюць: ні «тарашкевіцай», ні «наркамаўкай»

[3] Дзень беларускай Вікіпедыі ў Варшаве (фота)

[4] Дзень беларускай Вікіпэдыі ў Варшаве

[5] Дзень беларускай Вікіпедыі ў Варшаве (фота)

[6] У Варшаве прайшоў Дзень беларускай “Вікіпедыі”

[7] За нашу і вашу «Вікіпедыю»

[8] Дзень беларускай Вікіпэдыі

[9] Алеся Лагвінца ўзнагародзілі за актыўнасць у беларускай Вікіпедыі

[10] Брэсцкія мытнікі затрымалі двух студэнтаў. Прычына — кнігі з «крытыкай уласці»

[11] Białoruś: wikipedystom wracającym z Warszawy zabrano komputery i "groźne" książki

[12] Dzień Białoruskiej Wikipedii w Warszawie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]