Warsztat warsztatowy 2016

Warsztat warsztatowy - spotkanie osób organizujących i prowadzących warsztaty edytowania projektów Wikimedia, w celu poprawy ich skuteczności. Rezultatem spotkania ma być stworzenie:

• Doskonałej, modułowej prezentacji wstępnej
• Doskonałego, wariantowego scenariusza typowych warsztatów
• Opracowanie metod oceny wyników i skuteczności warsztatów.

Szkolenia
noframe
Zobacz
Przepis na szkolenie Archiwum szkoleń Aktualne szkolenia

Miejsce i czas

Hostel LaGranda w Łodzi, 17.03.2016, od ok 12.00 do ok 17.00

Uczestnicy

Halibutt, Polimerek, WieraLee, TR, Magalia, Marta Malina.

Projekt budżetu

• Sala z rzutnikiem w godzinach 12:00-17:00: 300 PLN
• Stolik kawowy: 10 x 6 =60 PLN
• Obiad: 6 * 27 = 162 PLN
• Koszty podróży dla 4 osób (średnio ok 100 zł/os) = 400 PLN

RAZEM: 922 PLN

Budżet wykonany

• Faktura z LaGranda (sala + catering): 470 PLN
• Koszty podróży Halibutt i TR - ?
• Koszty podróży Magalia - ?
• Koszty podróży WieraLee - ?

Wstępny program

• 12:-12:15: Krótki wstęp o dotychczas prowadzonych warsztatach i niemal zupełnego braku ich efektów (przynajmniej jakkolwiek udokumentowanych)
• 12:15-13:30: Krótkie przedstawienie technik stosowanych w warsztatach przez poszczególne osoby (Polimerek, Halibutt, TR, Marta, Natalia) - każdy/każda po 15 minut pokaz elementów szkolenia (prezentacje wstępne), sposób organizacji samej nauki edytowania (co i jak po kolei jest pokazywane)
• 13:30-14:00: Obiad - w czasie obiadu WieraLee dzieli się z resztą uwagami jakie jej zdaniem robimy największe błędy pedagogiczne
• 14:00-15:30: Dwie grupy:
  • Pierwsza: wspólna praca nad przygotowaniem "doskonałej, modułowej prezentacji wstępnej warsztatowej - lista zagadnień, które powinny być w niej uwzględnione, co można pominąć aby nie wpadać we wszystkoizm, lista wynikających z tego slajdów + ew. dyskusja na jedynie słuszną szatą graficzną :-) )
  • Druga: Wspólna praca nad przygotowaniem doskonałego, standardowego scenariusza nauki edytowania i uploadu: czego i w jakiej kolejności uczyć oraz jak to robić, żeby uczestnikom coś zostało w głowie
• 15:30-16:00: Liderzy każdej z grup przedstawiają pozostałym wyniki pracy, ew. dyskusja nad korektami prezentacji i scenariusza.
• 16:00-17:00: Ocena wyników: dyskusja jak ją skutecznie robić - plan stadardowych ankiet wysyłanych do uczestników: zaraz po szkoleniu i po pewnym czasie. Jak wspierać uczestników warsztatów w ich pierwszych, samodzielnych próbach edycji.

Sprawozdanie

Podczas spotkania przygotowaliśmy plan pracy, bardzo wstępną i brudną wersję scenariusza szkolenia z wyszczególnieniem modułów kluczowych. Jednym z podstawowych założeń było opracowanie scenariusza w warunkach idealnych, tj. takich, w których mamy wpływ nie tylko na miejsce i czas szkolenia, ale też na dobór grupy, wyposażenie sal itd.

Poniżej znajduje się robocza lista tematów, z podziałem na etapy przygotowania i przeprowadzenia szkolenia. Wszyscy uczestnicy spotkania byli zgodni, że wymaga on dopracowania podczas następnego spotkania roboczego.

Cele

• żeby uczestnicy zobaczyli swoją edycję w Mainie
• a przy okazji się czegoś nauczą
• i żeby do domu wrócił i mógł tam stworzyć coś we własnym zakresie
• a jeśli nie będą czegoś wiedzieć, żeby wiedzieli gdzie są strony pomocy i gdzie znaleźć Przewodników albo inne kanały pomocy
• żeby chcieli dalej edytować i żeby był z nimi dalej kontakt

Kto

• Grupa studentów
• Idealnie - nie więcej niż 15 osób (max 7-8 osób na prowadzącego)
• Chętnie max 4 osoby na komputer
• jeden szuka źródeł, drugi pisze, itd

Czas i tematyka

• Kwestia otwarta: czy jednego dnia, czy w rozbiciu na kilka spotkań (na przykład wstępne, i dla zaawansowanych chętnych, albo najpierw teoria, potem czas na przetrawienie, na końcu praktyka)

Organizacja

• prowadzący musi być 30 minut przed czasem, przygotować rzutnik i prezentację
• Minimum dwoje prowadzących
• Wcześniej - hasło do internetu wydrukowane i powieszone
• Zapisy - informacja mejlowa
• Na etapie komunikacji - zebrać kto nie ma własnego komputera albo ustalić z organizatorem ile komputerów. Minimum jeden na cztery osoby
• Lista haseł do napisania
• Przygotowanie źródeł; ew komunikacja z grupą/organizatorem zewnętrznym o czym chcą pisac
• przygotować prezentację do przesłania uczestnikom jako materiał szkoleniowy 'po'

Miejsce

• Najlepiej otwarta przestrzeń, z możliwością własnego ustawiania.
• Sala z komputerami, rzutnikiem,

Harmonogram

Przed spotkaniem

• przygotować morze czerwone
• wyznaczyć opiekuna od strony technicznej: sprawdzi czy internet działa, zbierze mejle do uczestników przed spotkaniem, wizja lokalna itd
• Praca domowa: założenie kont przed szkoleniem i zebranie nazw użytkownika
• Przygotowanie fizycznej listy obecności (celem jest zebranie możliwie wielu nazw użytkowników obecnych na szkoleniu)
• Formularz zgody na dane osobowe? Zgoda na zdjęcia 'action shots' ze szkolenia grupy publikowane w mediach społ. (opcja "opt-out" oczywiście)
• Przekazanie kilku zdań (mejlem?) żeby wszyscy wiedzieli po co się spotykamy, jaki jest plan, link do konta użytkownika prowadzącego żeby sobie zobaczyli kto-co. I przekazać jasno co będą umieli po szkoleniu: każdy będzie umiał utworzyć nowe hasło, będzie wiedział jak wybrać temat, i gdzie znaleźć pomoc
• Plakat: rekrutacyjny, ale też z informacją mniej więcej czym będziemy się zajmować

Spotkanie

SZKOLENIE MUSI MIEĆ SZTYWNO ROZPISANĄ STRUKTURĘ CZASOWĄ (której trzeba się potem trzymać, z przerwami i buforem na pytania po kolejnych modułach)

• Początek
  • Przedstawić się, od kiedy się edytuje (lepiej: zacząłem w liceum, niż: jestem edytorem od 13 lat), jaką rolę się pełni
  • Jasne określenie celu spotkania, kiedy przerwa, kiedy włączyć komputer
  • info, że nie zaczniemy od razu edytować, najpierw trochę gadania
  • Zachęcenie do aktywności, informacja że można i należy przerywać, że to nie jest wykład, liczymy na aktywność
  • Informacja, że prezentacja pójdzie mejlem
  • Prośba o wpisanie nicków i mejli na listę W PRZERWIE (nie od razu, bo to rozbija szkolenie)
• Zasady (PRZYKŁADY DOBRANE DO GRUPY!)
  • Pięć filarów, hasłowo, ew. trzy najbliższe sercu polskich wikipedystów, ew. tylko trzy główne zasady bez WP:5F w ogóle
    • TR: wydobyć od grupy, spisywać je i na koniec pokazać im, że to już jest w postaci WP:5F - pytania naprowadzające, co nakieruje grupę na podstawowe zasady
    • wydobywasz od grupy, potem pokazujesz slajd
    • tak po kolei każdy filar
  • WP:ENCY i co może a co nie może znaleźć się w encyklopedii
    • ćwiczenie na WP:ENCY
    • na przykładzie WikiWarszawy: Wędrujące plakaty, jakie kategorie miejsc, ludzi, wydarzeń i "innych" mogliby znaleźć się w encyklopedii, na jakie tematy można pisać
    • grupy dostają plakat i wypisują
    • można zamiast tego studium przypadku
  • Co jest źródłem? WP:WER, dobre i złe źródła
    • WP:WER: dlaczego podawanie źródeł jest ważne?
      • Skąd czytelnik ma wiedzieć czy to prawda?
      • Jack Andraka
      • studium przypadku: Batuta
      • nie musisz być uznanym ekspertem w dziedzinie, bo nie piszesz z głowy
        • Przykład: Soldier of Wasteland
      • ćwiczenie na dobre i złe źródła
        • Co powinno, a co nie powinno się znaleźć w haśle (zarówno struktura, jak i elementy treści)
      • ćwiczenie: wędrujące plakaty, cztery grupy, dwie piszą elementy chciane, a dwie niedopuszczalne
• PRZERWA
  • przestawianie stołów/konfiguracja sali (jeśli), przejście do sali z komputerami itd
  • lista obecności z nazwami użytkownika i ew. mejlami

• Motywacja: po co edytujemy (moduł)
  • Wydobyć od grupy jakie są motywacje do edytowania Wikipedii
  • Ćwiczenie na WikiWarszawie: Gdyby nie było motywacji, nie byłoby Wikipedii. Rozdaliśmy wędrujące plakaty i zapytali co motywuje, doszli do tego, że bywają korzyści, że bywają konkretne zalety, te bardziej ulotne też wyłapali
    • Pokazać, że to aktywność, której efekt nie przemija, przydaje się innym, a nie żyjący przez pół dnia tweet czy status na FB.
    • Powiedzieć jakie korzyści konkretne niesie ze sobą bycie wikipedystą (tu wstawka na przykład o Wikigrantach, stypendia na Wikimanię itd)
  • Moja historia, jak to się zaczęło, co mnie uderzyło. Wikipedia ma tysiące twarzy, moja ścieżka jest ważna - "moje początki z Wikipedią' - Krótko
  • Pokazać, że tę pracę można dalej wykorzystywać, że moje zdjęcie z Commons może się pojawić w gazecie czy na portalu.
  • pokazać oglądalność haseł (na przykład na przykładzie Rady Bezpieczeństwa Narodowego i opowiedzieć przykład Komorowskiego z wydrukiem z Wiki). Nigdy nie wiesz kto będzie czytał Twoje hasło. A do tego zobacz co się dzieje z hasłem czasem (np. gdy ktoś zmarł).
  • Powiedzieć, że nas nikt nie szkolił :) Nie trzeba być dyplomowanym wikipedystą. Idź, pisz, wszystko da się cofnąć.
  • Pomysł na zamknięcie: na przykład rozmowa "czy na Wikipedii można zarobić"?
    • żeby była aktywność na koniec
• Edytowanie (cel: stworzenie jednego hasła na grupę przed komputerem, 4 osoby na przykład)
  • Uczenie edytowania (przykłady dobrać pod konkretną grupę)
  • Rzeczy do przekazania ex cathedra
    • Pokazać przykładowe hasło (jeśli piszemy o pisarzach, to pokazać Sienkiewicza i jakiś krótszy przykład)
    • poprawić jedną edycję: literówkę czy coś
      • Pomocą służy https://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_wymagaj%C4%85ce_dopracowania
    • Ew. można zrobić wprowadzenie z pokazywaniem gdzie się dodaje przypis, gdzie link, gdzie link zewnętrzny, ale to nie jest konieczne, większość ludzi będzie wiedziała jak to wygląda, bo znają Wikipedię, najwyżej zadadzą pytanie już w części praktycznej
  • I rzucić ich na głęboką wodę: kliknij "edytuj" i co się wtedy dzieje
    • Przykłady konkretne można rozstrzygać już przy konkretnych pytaniach
  • Wchodzenie w interakcję (przy okazji, nie jako osobny moduł!)
    • zgłoszenia do czywiesza, interakcja ze zgłaszającymi do poczekalni albo przenoszenia do brudnopisu, rozmowa z oszablonowującymi, a jeśli nic z tego nie zachodzi (bo to nie musi być osobny blog), można wstawić uczestnikom witajki. A potem powiedzieć, że mogą odpisać i zachęcić do tego.
    • Do tego można znaleźć cichego pomocnika na Wiki który wywoła to zdalnie (nie mówimy o tym grupie). Można nawet poprosić jakiegoś Ciacho5, dać znać że będzie warsztat i poprosić o to, żeby troszkę łagodniej traktował, ale też napisał do wszystkich.
• Co na koniec
  • Zostawić kontakt do siebie
    • wizytówki na przykład dla najbardziej obiecujących
    • jeszcze raz nazwę użytkownika, mejl, cokolwiek
  • Podsumowanie - każdy dzieli się tym, co było ważne i co było nowe, co dzisiaj zrobiliśmy, o czym mówiliśmy, co się udało
    • Jaki artykul chcialbys napisac po powrocie do domu?
  • Inne pytania do uczestnikow, jakie mozna zadac pod koniec warsztatu - pomyslec o innych pytaniach
  • Zapowiedzieć szkolenie dla zaawansowanych, dla chętnych, za na przykład pół roku
  • Może ankieta fizyczna?

Po szkoleniu

• nadzór nad edycjami
• komunikacja po szkoleniu - napisac do grupy bezpośrednio po szkoleniu
• ankieta (krótka)
• morze czerwone wysłać (ale zaznaczyć że wiki to nie tylko pisanie nowych haseł)
• Komunikacja po szkoleniu - pokazac statystyki ogladalnosci napisanych hasel?
• Link do narzędzia pokazującego artykuły napisane przez danego człowieka
• Wysłac prezentację + zbiór linków do pomocy
• Komunikacja nie tylko tuż po, ale też po jakimś czasie

Podsumowanie

Pierwotny plan spotkania nie został w praktyce zrealizowany. W trakcie spotkania został zarysowany tylko bardzo ogólny i mgławicowy zamysł prowadzenia warsztatów dla studentów, w duchu bezpośredniego tutoringu, bez użycia gotowych narzędzi edukacyjnych czy konkretnych scenariuszy zajęć (nad którymi pracę nawet nie podjęto). Uczestnicy wyrazili zamiar kontynuowania pracy nad tym ogólnym zarysem prowadzenia zajęć.

Podczas spotkania i w jego wyniku powstał bardzo mgławicowy i niekonkretny zarys wariantowego, modułowego scenariusza typowych warsztatów. Trwają prace nad przekształceniem go w gotowy sylabus przykładowego szkolenia, rodzaj programu minimum, który można w miarę potrzeb poszerzać o moduły dotyczące, na przykład, autorskich praw majątkowych, wykorzystania mediów z Wikimedia Commons w mediach drukowanych czy prowadzenia zajęć informacji naukowej w oparciu o technologię MediaWiki. W toku prac konieczne jest także określenie jednostek czasu, jakie należy poświęcić na każdy z zarysowanych w projekcie modułów.

Uczestnicy uznali, że przygotowanie modułowej prezentacji wstępnej powinno stanowić ostatni etap prac nad sylabusem, także ze względu na to, że większy nacisk powinniśmy kłaść na pracę z grupą a mniejszy na przekazywanie twardej wiedzy ex cathaedra. Wniosek ten wynika m.in. z obserwacji, że większość osób aktywnie współtworzących projekty Wikimedia nigdy nie uczyła się korzystania z nich na wykładach. Tymczasem osoby uczestniczące w takich wykładach z Wikipedii rzadko kiedy pozostają aktywne na dłużej. Część uczestników nie zgodziła się jednak z tą tezą, twierdząc, że prowadzi to do sytuacji, kiedy próbuje się ćwiczyć od razu wiedzę, która wcześniej nie została przyswojona.

W czasie spotkania określono także bardzo ogólnie jakie są cele dydaktyczne takiego warsztatu: uczestnik ma zobaczyć edycję w głównej przestrzeni nazw, uznać edytowanie za coś atrakcyjnego, zyskać kompetencje potrzebne do poszukiwania dalszej wiedzy na temat Wikipedii oraz umiejętność interakcji z innymi użytkownikami, zarówno w zakresie rozwiązywania sytuacji spornych, jak i poszukiwania pomocy. Dyskutowano jednak nad realnością osiągnięcia tego celu - zwłaszcza w przypadku ograniczonego czasu na warsztaty i licznej grupy uczestników.

Uczestnicy opracowali także warunki brzegowe organizacji warsztatów, minimalne wymagania techniczne oraz organizacyjne, które jednak w toku dyskusji okazały się mieć wiele słabych punktów. Uznali, że warunkiem sine qua non osiągnięcia efektów mierzalnych za pomocą istniejących narzędzi (WikiMetrics itp.) jest zmiana podejścia do organizacji wikiwarsztatów, zarówno pod względem organizacji, jak i ich prowadzenia. W szczególności konieczne jest oparcie się w większym stopniu o grupy osób chętnych, o wolontariuszy, a należy w miarę możliwości odejść od angażowania się w warsztaty, których uczestnicy pochodzą niejako z łapanki. Studenci piszący prace zaliczeniowe w Wikipedii tworzą dużo wartościowej treści, jednak rzadko wracają jako wikipedyści po zakończeniu semestru. Uczestnicy zgodzili się też, że sensownym jest mierzenie skuteczności projektów edukacyjnych nie tylko w oparciu o narzędzia w rodzaju WikiMetrics (sprawdzające wkład grupy w określonym czasie), ale także w oparciu o liczbę nowych aktywnych użytkowników pojawiających się w okresie organizacji szkolenia i pozostających w projektach Wikimedia bezpośrednio po nim. WikiMetrics wprawdzie dokładnie to mierzy, ale jest problem z porzucaniem kont tworzonych w trakcie szkoleń i utratą kontaktu z uczestnikami. Stąd jest potrzeba opracowania form alternatywnych mierzenia efektywności warsztatów (ankiety, utrzymywanie kontaktu z uczestnikami po warsztatach), bowiem najważniejszym efektem każdego warsztatu powinno być trwałe przyciągnięcie nowych edytorów do projektów Wikimedia a nie tylko krótkotrwały efekt powstania kont i paru edycji na konto w czasie samych warsztatów.

Dokonano także wstępnego przeglądu ćwiczeń i aktywności, wprowadzających niektóre zagadnienia. Ten wstępny przegląd pokazał potrzebę stworzenia katalogu ćwiczeń i aktywności, z którego prowadzący zajęcia może wybierać potrzebne elementy, dostosowując je do potrzeb grupy docelowej. Niestety w ramach spotkania nie stworzono takiego katalogu - choć taki był pierwotny jego cel.