Monitoring mediów - raport

Ta strona ma charakter historyczny bądź archiwalny. Prosimy nie modyfikować tej strony.

Ta strona zawiera raport dot. monitoringu mediów, w których pojawiały się komunikaty o polskich i kaszubskich projektach Wikimedia.

Raport powstał na bazie stron Wikipedia w mediach, Wikinews w mediach, Wikisłownik w mediach, Wikibooks w mediach. Dla projektów Wikicytaty i Wikiźródła taki monitoring nie był prowadzony.

W przypadku Wikinews, Wikibooks i Wikisłownika odnotowano tylko kilka wzmianek w mediach. Polskojęzyczne media koncentrują się głównie wokół Wikipedii, bardzo często wokół spraw związanych z wersją anglojęzyczną, prawdopodobnie bazując na komunikatach w mediach zagranicznych.

Na stronie Wikipedii powstało zestawienie statystyczne na stronie: w:Wikipedia:Statystyki/Wikipedia w mediach, z którego wynika, że o ile liczba artykułów o Wikipedii w mediach internetowych wzrasta (nie są wliczane w to blogi, lecz tylko istotniejsze serwisy informacyjne - linki znajdywane głównie poprzez netsprinta), to w roku 2007 spadła liczba komunikatów w radio i telewizji, a w prasie papierowej była taka sama, jak w roku 2006 (prawdopodobnie jednak, nie wszystkie doniesienie w prasie papierowej zostały odnotowane - np. w przypadku gazeta.pl zakładać można, że artykuły pojawiły się nie tylko w internecie). Do końca maja 2008 w prasie papierowej nadal pojawiło się mało komunikatów, za to już spora liczba pojawiła się w radio i telewizji).

W Wikinews, którego newsy także "wyrzuca" netsprint, ukazało się ok. 100 artykułów na temat Wikimediów Kategoria:Wikimedia.

**Łącznie w poszczególnych latach**
Rok	Internet	Prasa	Radio i telewizja
2001	3	2	-
2002	1	2	-
2003	13	1	-
2004	39	11	3
2005	105	28	7
2006	132	40	14
2007	186	40	9

PR i czarny PR

Biorąc pod uwagę ocenę komunikatów w odniesieniu do tego, czy sprzyjają one, czy nie sprzyjają promowaniu Wikimediów, sytuacja wygląda następująco (ponieważ nie mam dostępu do starych źródeł drukowanych, proszę o ewentualne uzupełnienia i poprawki, bazuje głownie na komunikatach w internecie):

2001

Zaledwie kilka artykułów, wszystkie sprzyjające promocji (utrzymane w tonie zachwytu)
- Z komentarzy - w 7thguard "W moim odczuciu Everything2 ilością haseł i aktywnością znacznie przewyższa Wikipedię, mimo że dostęp do tej drugiej jest znacznie łatwiejszy."

2002

Tylko trzy komunikaty, czyli mniej niż w 2001, wszystkie pozytywne.

2003

Wszystkie newsy nadal pozytywne, natomiast na forach podnoszone są kwestie wiarygodności i jakości:
"wydaje mi się że jeżeli chodzi o jakość haseł, to jeszcze do pięt nie dorasta wiem.onet.pl" - 7thguard
- "Z reka na sercu - kto jest w stanie zaufac encyklopedii nie popartej zadnymi autorytetami (ani autorow ani wydawcy), a tworzona na zasadzie "kazdy moze tu cos dopisac"? " - linuxnews

W dyskusjach biorą udział aktywnie wikipedyści - pojawia się Jerry i Kocio oraz Lzur

2004

Pierwsze wzmianki w radio i telewizji. Nadal wszystkie newsy pozytywne. Podobnie jak te z poprzedniego roku głównie pisane na okoliczność okrągłych liczb.
Z maintsreamu w sieci są tylko komunikaty w wp.pl i wprost.pl.

2005

Do polowy roku w mediach papierowych newsy są wyłącznie pozytywne i poza czerwcowym ENTREM, krytykującym, do końca roku brak negatywnych newsów. Wikipedia jest nominowana do Fenomenów Przekroju - jedyne do tej pory tego typu wyróżnienie w mediach.
w sieci - pierwszy krytyczny news z 4 stycznia 2005 o opinii Larry'ego Sangera na temat poziomu. Pod koniec stycznia kilka komunikatów o przyznaniu Kpjasowi i Ptj tytułu Internetowego Obywatela Roku. To jak na razie jedyne tego typu wyróżnienie.
wiosną ukazuje się kilka artykułów o współpracy z Google, Yahoo i KDE
Drugi krytyczny artykuł w prawy.pl o artykule na temat Maksymiliana Kolbe. W tym samym czasie usenetowa grupa polskiej Wikipedii jest zawalana wpisami bardzo krytycznymi (flejmy).
Kolejny krytyczny na początku sierpnia (ale nie atakujący) artykuł w Dzienniku Internautów o zwiększeniu kontroli w Wikipedii (blokowanie edycji). Pod koniec września o blokowaniu Tora.
Początek grudnia - seria artykułów o "zaostrzaniu zasad" ze względu na wandalizmy.
"Sprawa Seigenthalera "
W Dzienniku Internautów artykuł o jakości i neutralności, krytyczny, ale zachęcający do edytowania.
Generalnie kilka krytycznych artykułów w grudniu pojawia się właśnie w Dzienniku Internautów - hasło o dzienniku skasowane zostało w maju 2006.
Zaraz przed świętami pojawia się artykuł w gazeta.pl krytyczny wobec reputacji, pierwsze wzmianki o Jimbo i związkach z pornografią (bomis).
Generalnie na 100 artykułów, 3 ostro krytyczne, i 10 umiarkowanie krytycznych (pokazujących plusy i minusy)

2006

Pierwsze pozytywne newsy dopiero pod koniec stycznia o 200k
Początek marca - Wikipedia ma milion (en wiki), kilka artykułów o akcji poprawiania błędów (po Batucie)
Koniec marca - odpowiedź Brittanici - teksty polemiczne
Połowa lipca - w sezonie ogórkowym szereg artykułów o 250k
Koniec września - szereg artykułów o 5 urodzinach i Jimbo w Polsce
Koniec grudnia - wp.pl i netsprint z Wikipedią

Newsy negatywne + czarny PR

W papierowej prasie 3 krytyczne artykuły, w tym o Batucie. 2 z nich to artykuły w Wyborczej, która traci na popularności względem Wikipedii w sieci.
W mediach elektronicznych zaczyna się ostro od tego, że Wikipedii brakuje pieniędzy.
Koniec stycznia - info o "zamknięciu" niemieckiej Wikipedii
Początek lutego o wybielaniu biografii
Luty - Batuta
Początek marca - wchodzi onet, szeroki krytyczny artykuł, podkreślający brak przydatności.
Koniec czerwca - znowu o zaostrzaniu zasad (odniesienie do stabilnych wersji) + tytuł w dziennik.pl "Wikipedia to stek bzdur i same banialuki" (niby cytat za Walesem)
Listopad kilka artykułów o linku do wirusa w jednym z haseł
28 krytycznych i atakujących artykułów na 130 znalezionych w sieci.

2007

Kilka artykułów o szóstych urodzinach Wikipedii na początku stycznia + zaproszenie na Konferencję Wikimedia Polska w linuxnews.
Połowa lutego - kilka artykułów o społeczności wikipedystów za Wikinews
Połowa kwietnia - seria artykułów o blokadzie łódzkiej neo.
Koniec kwietnia - seria artykułów o pl wiki na DVD oraz o konferencji
Lipiec - sezon ogórkowy - seria artykułów o 400k a następnie o wydaniu DVD
Początek sierpnia - kolejnych kilka pozytywnych newsów o Wikipedii
Wrzesień: pl wiki na DVD do poprania, 2M haseł w en wiki, 6 urodziny pl wiki, GDJ
Grudzień - od połowy miesiąca nieliczne pozytywne artykuły - zlot w Chorzowie, wiki na papierze, wiki na mapach targeo,

Newsy negatywne i czarny PR

Do października w papierowych mediach przeważają pozytywy. W listopadzie i grudniu info o pozwie. W listopadzie też tekst Szubrychta o plagiatowaniu, później sprostowany.
Początek stycznia gromko - wyborcza o "cenzurowaniu" Kataru. Koniec stycznia, początek lutego - "zamykanie, bankructwo Wikipedii", "atak wandali", "przejęcie Wikipedii przez Google"
Marzec - Essjay, w Onet Wiem artykuł pod tytułem "Krynica wiedzy i głupoty" - najostrzejszy jak do tej pory w mainstreamie. Koniec marca - seria o Citizendium.
Do wakacji w mediach pozytywny PR. W połowie sierpnia o poprawianiu przez Watykan i CIA.
Druga połowa września - kolejna seria o wersjach stabilnych ("Wikipedia mniej wolna")
Początek października - kilka artykułów o zwolnieniach z pracy Japończyków edytujących w pracy
Polowa listopada, a następnie początek grudnia - seria o pozwie, także kilka artykułów o "braku pieniędzy"
Połowa grudnia - kolejna seria o "poprawianiu" Wikipedii przez armię USA oraz w tym samym czasie o Knolu.
67 negatywnych tytułów na 190 artykułów znalezionych w sieci

2008

Na początku stycznia nieliczne newsy o 7 urodzinach i wygranej de wiki z Brockhausem
Koniec marca - seria artykułów o "milionach" dla Wikipedii - dotacja i 10 milionów artykułów.
Koniec kwietnia - seria o wydaniu de wiki na papierze
Połowa maja - seria o 500k

Negatywne newsy i czarny PR

Jak na razie tylko dwa "śledcze" artykuły w Rzeczpospolitej o panu "X" i "praniu brudów" w prasie papierowej. reszta, nielicznych materiałów pozytywna.
Kilka krytycznych, ale i pozytywnych artykułów o braku cenzury nad wizerunkiem Mahometa na początku lutego.
W połowie marca parę serwisów "powraca z tematem reklam"
Początek maja sprawa "Barbary Bauer" w idg.
Na razie na 60 newsów tylko 6 negatywnych

Podsumowanie

Do roku 2004 nie istniał problem czarnego PR. Wikipedia nie była zagrożeniem dla internetowych mediów. Pierwsze krytyczne teksty (nie licząc opinii na forach, często malkontenckich) zaczęły pojawiać się w 2005 roku, a w 2006 i 2007 odsetek negatywnych newsów do ogólnej liczby newsów w internecie wzrastał. Co więcej tak się składało, że pozytywne newsy na ogół pojawiały sie seriami w sezonie ogórkowym: 250k, 400k, DVD.

Główne tematy PR

Kolejne kroki milowe - w pl wiki, w en wiki i we wszystkich wiki
Zloty, konferencje wikimedian - lokalne, krajowe i globalne
Urodziny Wikipedii - pl i en
Dotacje i inny rodzaj wsparcia instytucjonalnego'
Wydania wersji wiki - DVD, papierowe itd.
Konkurencja z innymi encyklopediami - jeżeli się udaje zdobyć przewagę (Brockhause)

Czego brakuje?

indywidualnych kontaktów z mediami (działania nie tylko rzecznika)
tekstów dotyczących rozwoju jakościowego - wprowadzania ulepszeń, inicjatyw itd.
wywiadów z "encyklopedycznymi" wikipedystami

Tematyka czarnego PR

Większość negatywów dotyczyła takich kwestii jak:

Brak pieniędzy w Fundacji i groźba bankructwa Wikipedii - w 2008 obyło się bez tak panicznych tekstów - Wikipedia dostała spore dofinansowanie. W 2005 było wsparcie ze strony google, więc wówczas ten problem też nie istniał.
Manipulacje w tekstach dokonywane przez rożnego rodzaju instytucje - CIA, Watykan, politycy itd.
"Wykrycie" przez media wandalizmów i błędów - zazwyczaj jednych z wielu i mało istotnych
Konkurenci Wikipedii - czasami było to pisane na korzyść Wikiepdii, czasami entuzjastycznie na niekorzyść: Brittanica, Knol, Citizendium...
Problemy związane z biogramami - głównie w odniesieniu do osób żyjących, tu także eksponowanie spraw sądowych.
Hoaxy - tu problem jest znaczny, bo nie dotyczy tylko pl wiki, a ocena idzie na wszystkie projekty językowe, jeśli w tych większych są nagłaśniane sprawy hoaxów.
Artykuły dotyczące wikipedystów i osób związanych z fundacją - wyszukiwanie plotek, działanie na poziomie brukowca, ale tego typu tematy są jednak nośne, niezależnie od prawdziwości informacji.
Kwestie dotyczące wiarygodności Wikipedii - głownie na bazie krytycznych tekstów różnego typu blogerów i krytyków, takich jak np. Keen.
"Mniej wolna Wikipedia" - teksty tyczące wersji stabilnych, zabezpieczeń, walki z wandalami itp. krytykujące przy okazji "cenzurowanie" itd.

Co można zrobić

W przypadku krytyki tylko pl wiki - natychmiastowa reakcja i jeśli można sprostowania (tam gdzie można bezproblemowo prostować)
W przypadku tekstów dotyczących en wiki czy de wiki lub fundacji - szybki kontakt - prośba o przesłanie szablonu sprostowania/oświadczenia. Większość tekstów krytycznych w 2007 roku dotyczyła właśnie tego typu problemów.
Reagowanie w sitenotice - jak np. po Batucie, gdy pojawił się weekend poprawiania błędów.

Ocena mediów pod kątem PR

Do oceny zostały wybrane artykuły i ich tytuły (to ważne, jak się nastawia czytelnika) ze strony Wikipedia w mediach (tylko internetowe). Być może istniały też inne tytuły, ale generalnie obraz wygląda, jak niżej:

onet - start w 2006 - jak u Hitchcocka - od Batuty, potem do sierpnia 2007 atak, dopiero w sierpniu o wydaniu Wikipedii "na CD" i potem już łagodniej, ale ciągle z przypinaniem czytelnikowi o "przeszłości".
wp.pl - pierwszy news w 2004, poza "głośnymi" (powielanymi przez większość mediów sprawami) większość artykułów pozytywna, jednak pojawiają się rzadko.
gazeta.pl - różnie, jednak to jest serwis, gdzie autorzy chyba mają większą autonomie, więc po bardzo pozytywnej informacji może przyjść mocny atak. Sporo tekstów "konfrontacyjnych" Sporo piszą o Chinach... hmm :) Czasami kopiują bez sprawdzania z PAPu czy IAR. Część wikipedystów jest z gazetą związana. Pierwsze artykuły w 2005 roku.
dziennik.pl - mało, ale same negatywy.
rp.pl - większość tekstów w rzeczpospolitej krytyczna, jeden pozytywny, niektóre bardzo ostre, ale o 500k też napisali, tytuły typu "Słynna internetowa encyklopedia traci wiarygodność" - pierwsze zacżeły pojawiać się w 2006 roku.
idg.pl - niektóre tytuły krytyczne dość podrasowane (Wikipedia, czyli źródło zakazane), zamieszczane także pozytywy o krokach milowych. Widoczne nagłaśnianie głośnych spraw (manipulacje, sprawy sądowe)
Enter - od czasu wydania "własnej" płyty na DVD cisza
di.com.pl (dziennik Internautów) - pozytywne i krytyczne, przy czym duża część krytycznych jest ciekawa (niestandardowa), nawet jeżeli jest to ostra krytyka.
wprost.pl - wszystkie newsy do tej pory pozytywne (choć było ich tylko kilka - ostatni w marcu 2007)
interia.pl - ten serwis zaczął jako pierwszy pisać o Wikipedii, pod koniec grudnia razem z gazetą jednak daje negatywny komunikat. Później już ani razu nie pojawiają się komunikaty pozytywne - jedynie polemiczne i krytyczne. Nic np. o kolejnych krokach milowych czy zlotach itd..
Chip - pozytywne i negatywne, tytuły nie głośne, stonowane, a nawet łagodne w porównaniu z innymi mediami.
7thguard.net - tak jak w interii pierwszy komunikat jest w tym medium w 2001 roku. Same pozytywy. ostatni news we wrześniu 2007.
linuxneews.pl - stąd się wziął Kocio :) - zdarzają się krytyczne, ale poparte szersza analizą problemu
pcworld.pl - od 2002 pozytywnie - od 2005 roku podkreślanie kwestii jakości i wiarygodności, bez ataków, ale o "zerwaniu Jimbo z dziewczyną" tez popełniono artykuł. Żadnych newsów o pl wiki, poza 5 urodzinami, ale na nich był Jimbo.
dobreprogramy.pl - poza pozytywami duże przywiązanie do zamieszczania informacji o manipulacjach/mistyfikacjach. Często informuje o zlotach.

Konsekwencje?

**Czy media mogą zachęcać/zniechęcać do edytowania?**
Miesiąc	Dobry PR	Czarny PR	Liczba edycji	Liczba aktywnych wikipedystów >5 edycji/miesiąc
Rok 2005
Styczeń	50k	nie ma	53k (+3)	395 (+11)
Luty	Internetowy Obywatel Roku, "Google wspiera"	Wikipedia potrzebuje wsparcia	50k (-3)	372 (-13)
Marzec	nie ma	nie ma	53k (+3)	372
Kwiecień	"Yahoo wspiera, wiki odrzuca Google"	nie ma	73k (+20)	467 (+95)
Maj	nie ma	nie ma	92k (+19)	516 (+39)
Czerwiec	Współpraca z KDE, w Megapanelu 14 miejsce	nie ma	109k (+17)	640 (+124)
Lipiec	konferencja Wikimedia Foundation	nie ma	76k (-43)	594 (-46)
Sierpień	kilka luźnych	może jeden w di.com o kontroli	85k (+9)	643 (+49)
Wrzesień	100k	kwestia Tora	200k (+115) - bot	650 (+7)
Październik	nie ma	nie ma	106k (-94)	652 (+2)
Listopad	Wikipedia na papierze	nie ma	108k (+2)	635 (-17)
Grudzień	Britanica,	"ograniczenie dostępu"	133k (+25)	805 (+170)
Rok 2006
Styczeń	200k	niemiecka zamknięta, Wikipedia bez pieniędzy	225k (+92) - bot	1043 (+238)
Luty	Weekend szukania błędów	Batuta, "manipulacje w tekstach"	147k (-78)	1112 (+69)
Marzec	1M w en wiki	Brittanica podważa badania	214k (+67)	1217 (+105)
Kwiecień	info o zlocie	Ian McKellen zły na wikipedię	213k (-1)	1173 (-44)
Maj	Wikikonkurs2	Chińska odpowiedź na Wikipedię	180k (-33)	1380 (+207)
Czerwiec	nie ma	seria ostrych ataków - nie cytujcie itd.	220k (+40)	1360 (-20)
Lipiec	250k	nie ma	213k (-7)	1360
Sierpień	Wikimania, Wales - jakość	nie ma	362k (+149) - bot	1474 (+114)
Wrzesień	5. urodziny, odrzucenie chińskiej cenzury	nie ma	240 (-122)	1501 (+27)
Październik	odblokowanie w Chinach	Citizendium, "uśmiercenie poetki"	216k (-24)	1466 (-35)
Listopad	Chiny, c.d.	CIA, wirus (link)	284k (+68)	1581 (+115)
Grudzień	współpraca z wp i netsprintem	nie ma	273k (-9)	1798 (+217)
Rok 2007
Styczeń	6. urodziny	"atak na Wikipedię"	362k (+89)	2075 (+277)
Luty	Społeczność wikipedystów	Wikipedia zniknie z internetu?, Google chce przejąć, wiki w sądzie	292k (-70)	1958 (-63)
Marzec	nie ma	Citizendium, Essjay	301k (+9)	1894 (-64)
Kwiecień	konferencja, neostrada, DVD	Sanger (z opóźnieniem)	325 (+24)	1972 (+78)
Maj	nie ma	nie ma	324k (-1)	2226 (+254)
Czerwiec	nie ma (letnie arty)	nie ma	300k (-24)	2135 (-89)
Lipiec	400k, DVD	nie ma	304k (+4)	2061 (-74)
Sierpień	nie ma	CIA, Watykan itd.	291k (-13)	2049 (-12)
Wrzesień	DVD do pobrania, 2M w en, 6. urodziny	walczy o wiarygodność	300k (+9)	1998 (-51)
Październik	nie ma	"zwolnienia za edytowanie", wolniejszy rozwój	294k (-6)	1881 (-117)
Listopad	PTA	pozew	274k (-20)	1924 (+43)
Grudzień	zlot, targeo	pozew, armia USA cenzuruje, Knol	279 (+5)	1944 (+20)
Rok 2008
Styczeń	urodziny, wideo	nie ma	277 (-2)	2057 (+113)
Luty	Brockhaus	Pan X	275k (-2)	2088 (+33)

I tu się urywa, ale można zerknąć na te statystyki. Pod koniec lutego odbiliśmy się, a czarnego PR już nie było. W tamtym roku przez parę miesięcy nie było dobrego PR, więc polecieliśmy w dół. Może jest tak, że jak nawet jest czarny PR, to jeśli przy okazji jest dobry, to i tak wychodzimy do przodu, niż gdyby nie było nic, albo tylko czarny PR. Dobry PR w sezonie letnim nie wypala. i tak wszyscy na wakacjach, więc warto z pewnymi akcjami czekać do jesieni.