GLAM/Pół roku projektu GLAM

Zapraszam do lektury roboczego sprawozdania z 6 miesięcy koordynacji projektu GLAM. Na Stowarzyszeniowej stronie projektu GLAM można też znaleźć raporty z poszczególnych tygodni i miesięcy od uruchomienia projektu oraz krótkie sprawozdanie ze zjazdu koordynatorów GLAM-WIKI. Projekt GLAM po 6 miesiącach funkcjonuje: uruchomione zostały nowe projekty o różnej skali i zakresie, planowane są kolejne, starsze projekty zostały podtrzymane. Szczegóły poniżej.

Organizacja pracy

Ulotka GLAM-Wiki w skrócie

Wikiprojekt

Powstał Wikiprojekt GLAM – został utworzony od zera i stopniowo rozbudowany do postaci obecnej. Strona główna wikiprojektu pełni funkcję wizytówki polskiego projektu GLAM-WIKI: zawiera podstawowe informacje o idei i celach, aktualności i dane kontaktowe.

• Sekcja projekty zawiera opis trwających lub świeżo uruchomionych projektów (i odnośniki do zasobów poszczególnych instytucji w Wikimedia Commons). W tej chwili znajdują się tam tylko instytucje, które zadeklarowały chęć współpracy podpisując porozumienie ze Stowarzyszeniem.
• Ze strony można pobrać informacyjny PDF; w dziale czytelnia znajduje się więcej związanych z tematem materiałów do pobrania.
• Sekcja od czego zacząć zawiera linki do najważniejszych wiadomości dla początkujących.
• Sekcja dla wikipedystów wymaga przemyślanej aktualizacji w kwietniu (nowy system informowania o trwających projektach i działaniach, w których można wziąć udział).

Nawiązywanie kontaktu z instytucjami kultury

Listy i rozmowy

Jesienią na dobry początek wysłane zostały listy do instytucji kultury z zaproszeniem do współpracy i udostepniania zbiorów w Wikimedia Commons. Instytucje – około 15 – były wybrane według zasobów (ciekawe/obszerne zbiory; dużo zbiorów w domenie publicznej) lub otwartości, a także według zgłoszeń uczestników wikiprojektu. Kilka z nich zgodziło się na rozmowę o współpracy - i rozmawiałam z: Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi; Zachętą; Małopolskim Instytutem Kultury; Muzeum Etnograficznym w Warszawie (wspólna praca nad wnioskiem do MKiDN); Muzeum Miasta Łodzi; Muzeum Historii Żydów Polskich (to ostatnie wspólnie z Halibuttem i Polimerkiem).

W 2015 roku w miejsce wysyłki listów z propozycją współpracy organizowane są spotkania grupowe z pracownikami instytucji GLAM; pozwala to jednocześnie na skuteczniejsze i szersze rozpowszechnianie idei i podstawowych informacji o Wikipedii, otwartości, domenie publicznej i wolnych licencjach.

Opisy działań i porozumienia

Po potwierdzeniu zainteresowania instytucji współpracą z Wikipedią – oraz w części projektów, zidentyfikowaniu zainteresowanych wikipedystów - kolejnym etapem pracy jest roboczy opis planowanych działań: krótki opis pozwala obu stronom skonkretyzować zamierzenia, skalę działań i ich zakres. Po zaakceptowaniu opisu podpisywane jest porozumienie o współpracy ze Stowarzyszeniem i planowane terminy działań.

Nowe projekty współpracy

Łódź, ul. Zielona (1896), APŁ

Podpisane zostały porozumienia o współpracy z instytucjami:

• Małopolskim Instytutem Kultury,
• Zachętą Narodową Galerią Sztuki,
• Archiwum Państowym w Łodzi,
• Państowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie (umowa partnerska w projekcie "Rok obrzędowy z Wikipedią")

Najprawdopodobniej wkrótce podpisane zostaną kolejne:

• Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM
• Muzeum Powstania Warszawskiego
• Muzeum Sztuki w Łodzi

Omawiane są szczegóły projektów współpracy:

• Europejskie Centrum Solidarności
• Muzeum Miasta Łodzi

W kolejce (instytucje zainteresowane podjęciem współpracy):

• Muzeum Historii Żydów Polskich
• Polskie Radio
• CSW 'Znaki Czasu' w Toruniu

Status nowych projektów

Zachęta, fot. Rdrozd

Zachęta

Współpraca oparta jest głównie na ładowaniu materiałów Zachęty do Wikimedia Commons przez wikipedystów.

• Otrzymaliśmy listę obiektów z kolekcji Zachęty na licencji CC BY-SA wraz z pozwoleniem OTRS.
• Załadowano 25 nowych obiektów z kolekcji + około 15 fotografii artystów, plików audio i innych.
• Pozostałe (kolejne 50 obiektów z kolekcji, 20 plików audio, inne) będą wkrótce udostępnione.
• Podczas spotkania Zachęta do Wikipedii powstało około 100 dobrych fotografii gmachu, detali architektonicznych oraz wnętrz Zachęty.
• Razem nowych obiektów: 140
• kategoria Zachęta National Gallery of Art
• statystyka

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

Uroczystość topienia Marzanny, Miasteczko Śląskie, Rok obrzędowy z Wikipedią

W lutym ruszył projekt Rok Obrzędowy z Wikipedią – wspólny projekt Muzeum Etnograficznego i Stowarzyszenia Wikimedia Polska. Jest to pierwszy projekt GLAM-WIKI, który otrzymał dofinansowanie z programów MKiDN.

• Efektem wspólnego pisania wniosku do MKiDN jest przemyślana struktura projektu
• Projekt potrwa do listopada 2015
• Załadowano obiektów: 100
• Zaplanowana liczba obiektów w całym projekcie: 1000+
• Wykonane zdjęcia będą ilustrować artykuły, które zostaną znacznie rozszerzone lub utworzone od początku - w sumie około 20 artykułów o obrzędach, miejscowościach oraz wybranych zagadnieniach z dziedziny etnografii.
• Odbył się pierwszy wyjazd dokumentacyjny, w Wielkanoc 3 kolejne
• Działa lista mailingowa etnowiki dla uczestników projektu
• kategoria Rok obrzędowy z Wikipedią

Archiwum Instytutu Etnologii UAM im. Józefa Burszty

• Archiwum zgadza się udostępniać w Commons wszystkie swoje materiały
• Archiwum przesłało listy wszystkich obiektów, pozwolenie OTRS i wzory umów
• Yarl napisał skrypt do masowego przenoszenia plików z metadanymi/kategoriami do Commons
• Po akceptacji skryptu przez administratorów Commons będą ładowane zbiory
• Obiektów do załadowania: 7000

Archiwum Państwowe w Łodzi

• Po szkoleniu pracownicy APŁ sami ładują najciekawsze grafiki do Commons
• Od lutego udostępnionych zostało 21 obiektów; ilustrują one już hasła w Wikipedii
• kategoria Media contributed by the State Archive in Łódź

Małopolski Instytut Kultury

• Utworzona została infrastruktura Commons dla zasobów MIK;
• W maju wolontariusze MIK będą fotografować obiekty będące tematem tegorocznych Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego oraz edytować wybrane artykuły o zapomnianych zabytkach Małopolski
• Planowana liczba obiektów: 300+
• Są postępy w sprawie udostępniania części kolekcji Wirtualne Muzea Małopolski - część kolekcji została na początku 2015 roku zidentyfikowana jako domena publiczna; zdjęcia obiektów będą wkrótce udostępnione w Wikimedia Commons. Liczba obiektów: do potwierdzenia.

Podtrzymanie dotychczasowych projektów współpracy

Archiwum Państowe w Poznaniu:

Współpraca z APP trwa:

• Liczba obiektów udostępnionych w Wikimedia Commons wzrosła z około 350 do 567 (+200 obiektów)
• Pracownicy APP zostali zaproszeni i wzięli udział w obchodach Dnia Domeny Publicznej
• Przygotowana została ulotka promocyjna o materiałach APP w Wikimedia Commons
• APP było gospodarzem szkolenia dla instytucji GLAM w Poznaniu w marcu 2015
• statystyka

Archiwum Główne Akt Dawnych

Współpraca z AGAD i Stowarzyszeniem 'Archivum Patriae' trwa:

• Liczba obiektów w Wikimedia Commons rośnie - codziennie ładowany jest 1 plik (+200 obiektów)
• Przygotowana została ulotka promocyjna o materiałach AGAD w Wikimedia Commons
• Członkowie Stowarzyszenia Archivum Patriae zostali zaproszeni i wzięli udział w obchodach Dnia Domeny Publicznej
• statystyka

Senat Rzeczypospolitej Polskiej

• Opiekunem projektu współpracy z Senatem RP jest Adrian - projekt trwa (+100 obiektów)
• Projekt wzorcowy pod względem wykorzystania obiektów w Wikipedii: statystyka

Planowane

Stanisław Ignacy Witkiewicz, Dwie głowy, MSŁ

Muzeum Sztuki w Łodzi

Muzeum wstępnie planuje udostępnienie najbardziej wartościowych reprodukcji sztuki XX wieku z własnej kolekcji na wolnych licencjach. Jeśli projekt zostanie ostatecznie potwierdzony, oprócz ładowania zdigitalizowanych zbiorów MS w planie jest długofalowy projekt pisania artykułów o Muzeum i zbiorach (np. Sala Neoplastyczna; Atlas Nowoczesności) przez 1 lub więcej wolontariuszy.

Muzeum Powstania Warszawskiego

MPW obecnie skanuje zbiory czasopism podziemnych (w tym 'Biuletyn Informacyjny' i inne) do plików PDF. Zaproponowany przez MPW projekt pod roboczym tytułem Wirtualne archiwum prasy podziemnej zakłada na początek udostępnianie tych materiałów w Wikimedia Commons (1 numer=1 PDF). Szczegóły mają zostać potwierdzone podczas spotkania 8 kwietnia.

Europejskie Centrum Solidarności

ECS jest wstępnie zainteresowane projektem Solidarność w Stoczni Gdańskiej w obiektach, mającym polegać na trwającym kilka miesięcy dokumentowaniu wybranej liczby obiektów nieartystycznych z kolekcji ECS, prezentowanych na wystawie i mających związek z historią Solidarności i Stoczni Gdańskiej. Po wstępnej akceptacji ECS projekt zostanie przedstawiony wikipedystom i według odzewu można będzie zaplanować czas i skalę działań (fotografowanie lub pomoc w udostępnianiu fotografii / nagranie krótkich rozmów audio lub wideo z kuratorami ECS o obiektach i ich historycznym kontekście / redakcja wybranych artykułów).

Muzeum Miasta Łodzi

Udostępnianie wybranych zdjęć rzemiosła artystycznego (przykład) z kolekcji MMŁ - w fazie planowania / rozmów

Polskie Radio

Udostępnianie krótkich fragmentów rozmów z encyklopedycznymi osobami na wzór projektu BBC Voice Intro Project - w fazie planowania

Commons

Mirosław Bałka, 233906250 cc, wystawa Postęp i Higiena

Anda Rottenberg, oprowadzanie kuratorskie, Postęp i higiena

W Wikimedia Commons powstały:

• Zachęta
  • nowa strona z opisem projektu
  • nowy szablon partnership
  • szablon specjalny do fotospotkania 'Zachęta do Wikipedii'
  • uporządkowanie kategorii
• Małopolski Instytut Kultury
  • nowa strona z opisem projektu
  • nowy szablon partnerski
  • nowy szablon instytucji
  • uporządkowanie kategorii
• Instytut Etnologii i Antropologii UAM
  • nowa strona z opisem projektu
  • nowy szablon partnership
  • szablon instytucji
  • nowe kategorie
  • Yarl napisał skrypt do masowego ładowania plików do odpowiednich kategorii
  • czekamy na pozwolenie administratorów Commons - wszystko gotowe do uploadu
• Archiwum Państwowe w Łodzi
  • Nowa strona z opisem projektu
  • nowy szablon partnerski
  • kategorie są dodawane przez pracowników Archiwum
• Muzeum Sztuki w Łodzi
  • nowa strona z opisem projektu
  • nowy szablon partnerski
  • załadowano plik testowy z odpowiednio dostosowanymi szablonami artwork, institution, partnership
• Państwowe Muzeum Etnograficzne
  • Szablon Roku obrzędowego z Wikipedią
• Muzeum Powstania Warszawskiego
  • Szablon partnerski z okazji fotospaceru po Muzeum (Dzień domeny publicznej)

Uwagi:

Niektóre z szablonów partnerskich (Zachęta ogólny, Archiwum w Łodzi) wymagają zmiany na wersję bardziej zaawansowaną pozwalającą na wyświetlanie boxu informacyjnego w różnych językach. Zostanie to zrobione w pierwszym tygodniu kwietnia.

Działania 'w terenie'

Spotkania grupowe z pracownikami instytucji GLAM

Zaproszenie na spotkanie dla pracowników GLAM

Grupowe spotkania informacyjne z pracownikami instytucji GLAM z danego regionu były pomysłem Polimerka. Zorganizowałam 2 takie spotkania: przy obydwu okazjach, do ok. 30 instytucji wysłane zostały listy z zaproszeniem, programem spotkania oraz broszury GLAM-WIKI. Obydwa spotkania zostały poprowadzone wspólnie z Polimerkiem, w drugim wzięli udział także Magalia oraz Tomasz Raburski. Wszyscy goście spotkania otrzymali przygotowane wcześniej zestawy materiałów informacyjnych i broszur o Wikipedii, projektach GLAM i projektach siostrzanych. Obydwa składały się z serii krótkich prezentacji o:

• Wikipedii,
• podstawach prawa autorskiego,
• wolnych licencjach,
• projektach GLAM-Wiki,
• modelach współpracy instytucji z wikipedystami,
• podstawach ładowania plików do Wikimedia Commons,
• strukturze Commons (opisy plików, szablony, kategorie) oraz podstawach edytowania artykułów; oraz odpowiedzi na pytania.

Spotkanie w Łodzi. Gospodarzem pierwszego, które odbyło się w styczniu 2015, było Muzeum Miasta Łodzi. Na spotkanie przybyło około 30 pracowników instytucji kultury, w tym wszystkich najważniejszych muzeów, Archiwum Państwowego, bibliotek i innych. Jakiś czas po spotkaniu trzy łódzkie instytucje zgłosiły wstępnie chęć współpracy: Muzeum Miasta Łodzi, Muzeum Sztuki oraz Archiwum Państowe w Łodzi. Notka na blogu Stowarzyszenia z krótkim opisem spotkania

Spotkanie w Poznaniu. Gospodarzem drugiego spotkania – w marcu 2015 – była jedna z instytucji partnerskich: Archiwum Państwowe w Poznaniu. Udział wzięło około 20 pracowników instytucji GLAM z Poznania i okolic. Na razie po spotkaniu chęć współpracy zgłosiło Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu" w Toruniu. Krótki opis spotkania napisany przez pracowników Archiwum w Poznaniu

Szkolenia w indywidualnych instytucjach

Warsztaty w PME w Warszawie

Szkolenie w APŁ

Dla instytucji, które deklarują chęć współpracy / pracy nad projektem / udostępniania swoich zbiorów, organizowane są indywidualne szkolenia dla grupy pracowników. Jest to wówczas trwający 3-4 godziny praktyczny warsztat obejmujący:

• identyfikowanie zasobów do udostępnienia (wg wartości i możliwości udostępnienia - domena/licencje),
• zakładanie konta użytkownika,
• podstawy nawigacji w Wikipedii i Commons,
• strukturę opisu pliku w Commons,
• wybór licencji lub oznaczanie domeny publicznej,
• ładowanie plików za pomocą kreatora,
• ładowanie plików przez Vicunię,
• tworzenie i rozbudowywanie strony projektu w Commons,
• odpowiedzi na pytania i wątpliwości.

Odbyły się 4 tego typu warsztaty w poniższych instytucjach:

• Archiwum Państwowe w Łodzi
• Muzeum Sztuki w Łodzi
• Europejskie Centrum Solidarności
• Państwowe Muzeum Etnograficzne

Pierwsze dwa spotkania przeprowadzone były dwuosobowo z Polimerkiem; trzecie było połączeniem warsztatów i prezentacji, jedną z których wygłosił Wpedzich. W Muzeum Etnograficznym część wykładową poprowadził Polimerek, a część warsztatową - w grupach - zespół: Nova, Borys Kozielski, Polimerek, Marta Malina (a także Marek Mazurkiewicz i Michał Buczyński).

Zaplanowane są 2 kolejne szkolenia indywidualne:

• Muzeum Powstania Warszawskiego (dla pracowników - 8 kwietnia)
• Małopolski Instytut Kultury (dla grupy pracowników i ok. 30 wolontariuszy - 21 kwietnia)

Myślę, że wszystkie powyższe spełniły swoje zadanie; najaktywniej po szkoleniach - na razie - działają pracownicy Archiwum Państwowego w Łodzi.

Inne spotkania i prezentacje

Dzień Domeny Publicznej 2015

Dzień domeny publicznej

Podczas Dnia domeny publicznej mała grupa wikipedystów została oprowadzona po Muzeum Powstania Warszawskiego - wykonane zdjęcia eksponatów zostały udostępnione w Wikimedia Commons. W programie wykładów znalazła się moja prezentacja międzynarodowych i polskich projektów GLAM-Wiki i ich celów. Wszystkie przedstawione tego dnia prezentacje przekonały pracowników Muzeum do dalszych rozmów o udostępnianiu zbiorów w Wikimedia Commons. Więcej szczegółów znaleźć można na wikistronie wydarzenia.

Zachęta do Wikipedii

fot. Rdrozd, Zachęta do Wikipedii

Celem spotkania Zachęta do Wikipedii było sfotografowanie wnętrz i gmachu Zachęty dla Wikimedia Commons, uzupełnienie artykułu o Zachęcie w Wikipedii, a także szkolenie dla gości zewnętrznych. Do Commons trafiło około 170 zdjęć, w tym wysokiej jakości fotografie gmachu i wnętrz galerii (są już wykorzystywane w artykułach). Przedyskutowano plany ładowania części bazy 'Otwarta Zachęta' do Wikimedia Commons z pracownikami galerii.

Mimo ogłoszeń w newsletterze Zachęty, na stronie internetowej galerii, na fb oraz w serwisie naszemiasto.pl, na spotkanie przyszły tylko 3 osoby z zewnątrz - co oznacza konieczność organizowania wydarzeń typu outreach w połączeniu z innymi już uruchomionymi programami instytucji GLAM (w MIK w kwietniu 2015 szkolenie wolontariuszy będzie elementem programu szkoleń organizowanego przez MIK dla zapisanych osób) lub przeprowadzenia rekrutacji do określonego projektu (jak w 'Roku obrzędowym z Wikipedią').

Promocja projektu

Domena publiczna w Wikipedii - APP

Ulotki

Przygotowane zostały 3 ulotki-broszury informacyjno-promocyjne.

• Ulotka ogólna GLAM-WIKI
• Ulotka o udostępnianiu domeny publicznej w Commons na przykładzie AGAD
• Ulotka o udostępnianiu domeny publicznej w Commons na przykładzie APP

Planowane jest przygotowanie graficznej, skondensowanej wersji ulotki GLAM na podstawie ulotki WMDE

Facebook

• Powstała strona projektów GLAM-Wiki w Polsce na Facebooku.
• Strona jest regularnie aktualizowana i ma stałych odbiorców;
• w tej chwili pomału zbliżamy się do 300 polubień.

Nagrania

• Audycja o uruchomieniu programu GLAM w Radiu Wolna Kultura
• Udział w audycji Człowiek 2.0. o domenie publicznej
• Wkrótce nowe nagranie w Wikiradiu

Inne

• Notka w papierowym kwartalniku ZACHĘTA
• Polskie napisy do filmu WMDE o projekcie 'GLAM on Tour'
• Uruchomienie polskiej sekcji i opublikowanie pierwszego artykułu w newslettrze This Month in GLAM

Plany i kierunki dalszych działań

wikipedyści w PME

Zrównoważony rozwój rozpoczętych projektów

Uruchomiono nowe projekty i zapowiadają się kolejne. Na najbliższe miesiące głównym planem powinno być stopniowe rozwijanie już otwartych projektów:

• komunikacja z wikipedystami i uczestnikami projektów,
• pomoc instytucjom w ładowaniu plików i innych sprawach technicznych,
• uporządkowanie i rozwinięcie struktury projektów w Commons (+ jest plan zaawansowanego szkolenia chętnych wikipedystów z obsługi szablonów Commons - nauczycielem ma być Yarl)
• zaplanowanie działań związanych z wykorzystaniem udostępnionych zbiorów (ilustrowanie artykułów w Wikipedii)
• rozwój Roku obrzędowego
• wspieranie instytucji GLAM we włączaniu projektów GLAM-WIKI do własnych działań edukacyjnych i informacyjnych.

Komunikacja z wikipedystami

Projekt początkowo był skierowany głównie w stronę instytucji GLAM. Głównym celem było przekazanie im informacji o możliwości realizacji różnych działań z wikipedystami lub samodzielnie - i wszystkich związanych z tym szczegółów oraz zaproszenie nowych instytucji do projektu. W tej chwili bardzo ważne jest informowanie drugiej strony - wikipedystów i innych osób - o możliwych działaniach. Ruszyła na razie lista dyskusyjna (działa też lista etnowiki dla uczestników projektu Rok obrzędowy).

Rok obrzędowy

Ekipa 'Roku obrzędowego z Wikipedią' filmuje topienie Marzanny

Projekt wymaga systematycznego planowania i sprawnej realizacji kolejnych działań, w tym edycji artykułów, pomocy w redagowaniu publikacji, promocji projektu, ładowaniu materiałów audiowizualnych itd. Jest spora szansa, że efekty końcowe będą bardzo ciekawe. Muzeum będzie prawodpodobnie publikować wybrane fragmenty artykułów o obrzędach i zdjęcia w formie publikacji papierowej.

Przemyślane projekty

• Planowanie to połowa sukcesu. Projekt, cele i zakres muszą być dobrze zdefiniowane (dlatego na razie dobrze idzie Rok obrzędowy).
• Szanse powodzenia dają projekty średnio- i długoterminowe (kilka miesięcy): uczestnicy mają czas na lekturę źródeł, opracowanie zdjęć, utworzenie nowego contentu.
• Szanse powodzenia mają projekty tematyczne o zdefiniowanym wątku

Pomysły

Konkurs na artykuł o sztuce współczesnej?

Jeśli rozwinie się współpraca z MS (i być może z CSW Znaki Czasu), można będzie pomyśleć np. o konkursie na artykuł dotyczący sztuki nowoczesnej we współpracy z 3 instytucjami: Zachętą, MS oraz CSW ZC [luźny pomysł]

QRpedia?

ECS, Muzeum Sztuki lub Muzeum Miasta Łodzi byłyby ciekawym miejscem na eksperymentalny projekt oparty na artykułach i umieszczeniu kwadracików QR w przestrzeniach wystawienniczych.

Problemy

• Problemy z pozwoleniami w Commons (Archiwum Burszty)
• Zrównoważony rozwój

Plany na 2015

Rozwinięcie otwartych projektów

• Doprowadzenie do pomyślnego końca Roku Obrzędowego z Wikipedią
• Rozwinięcie nowych projektów tak, aby 10 prezentowało ciekawe zbiory w Commons i nowe treści w Wikipedii
• Rozwinięcie systemu łączenia muzeów z zainteresowanymi wikipedystami
• Rozwinięcie centrum informacji w wikiprojekcie o licencjach, digitalizacji, domenie
• zorientowanie się we wnioskach jesiennych (muzea) i innych źródłach finansowania (może projekt finansowania dla rezydenta?)
• udział w projekcie międzynarodowym, jeśli taki zostanie uruchomiony

Ludzie

Pracownicy WMPL 2014

Jakiekolwiek sukcesy projektu GLAM od października 2014 były możliwe dzięki zaangażowaniu i stałemu wsparciu mojej osoby przez Polimerka - przy planowaniu i dyskutowaniu rozmaitych działań, cierpliwemu odpowiadaniu na pytania i udziale w zdecydowanej większości działań zewnętrznych. Podobnie projekt nie ruszyłby z miejsca bez pozostałych wspierających - Yarla, Natalii, Halibutta, Borysa, Wpedzicha, Tara i innych. Dzięki!! Marta Malina