Biuletyn/2019-05
Wstępniak
edytujBravo, girls!, chce się powiedzieć (cytując tytuł pierwszego wiki-zina), patrząc na rezultaty marcowych akcji skoncentrowanych na uzupełnianiu biografii kobiecych. Setki nowych haseł trafiły do Wikipedii. Czy osiągną taką oglądalność jak Big Brother, który znalazł się na szczycie listy najbardziej popularnych wśród czytelników haseł w marcu (całość znajdziecie w Biuletynie)? Mamy nadzieję! Podobnie jak na to, że wczytacie się w dalsze teksty, wśród których mnóstwo wieści z Wikimedia Foundation, sporo technikaliów i ciekawe informacje o szkoleniach. Zapraszamy do lektury!
Wieści ze Stowarzyszenia
edytuj.svg)
Za nami marcowa akcja poświęcona biogramom encyklopedycznych kobiet - (Nie)znane kobiety Wikipedii. Mamy też raport z projektu, a w nim mnóstwo interesujących statystyk. Wiem, że akcja przyniosła łącznie 306 nowych i 36 rozbudowanych haseł, które łącznie przyniosły Wikipedii 1 520 kB treści. Co prawda nie ma wśród nich haseł pretendujących lub odznaczonych wyróżnieniem, ale 12% z nich pojawiło się lub zostało nominowane do pojawienia się w rubryce Czywiesz.
W akcji wzięło udział łącznie 61 osób, z czego 18% to nowi użytkownicy i użytkowniczki Wikipedii.
22 i 29 marca w Lublinie odbyły się dwa szkolenia dla grupy bibliotekarzy związanych z Okręgiem Lubelskim Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Na pierwszym spotkaniu uczestnicy poznali podstawowe zasady dotyczące Wikipedii i przystąpili do pierwszych próbnych edycji. Tydzień później przetestowali także ładowanie zdjęć do Wikimedia Commons i utworzyli swoje pierwsze hasła. Część skoncentrowała się na ilustrowaniu artykułów. Uczestnicy szkoleń najchętniej edytowali hasła związane z bibliotekami, lokalnymi organizacjami pozarządowymi, a także biogramy postaci ważnych dla regionu. Łącznie wykonali oni 119 edycji w 15 hasłach.
Mamy nadzieję, że członkowie grupy będą stale wzbogacać Wikipedię o nowe treści, a także przekażą zdobytą wiedzę i umiejętności kolejnym osobom.
Pracownice WMPL spotkały się 8 kwietnia w Poznaniu, aby rozmawiać o tym, nad czym obecnie pracują oraz zaplanować wspólnie nadchodzące projekty. Spotkanie jest pierwszym z serii regularnych spotkań roboczych personelu WMPL. Notatki z niego możecie zobaczyć tutaj.
- przystępujemy do pracy nad broszurą, w której nasi partnerzy, członkowie i darczyńcy będą mogli znaleźć nasz raport roczny. Broszurę będzie można otrzymać m.in. podczas Konferencji Wikimedia Polska
- Pieśni Ludu Śzląskiego Juliusza Rogera, pierwszego zbieracza i wydawcy pieśni śląskich, nazywanego Śląskim Kolbergiem, już niebawem wzbogacą (w wersji audio) Wikimedia Commons. Wykonane zostaną przez tradycyjne śląskie śpiewaczki, z zachowaniem regionalnych manier wykonawczych i gwary. Koordynatorką projektu jest Rosewood;
Wieści z Wikimedia Foundation
edytujNadchodzą wybory członków Rady Powierniczej Wikimedia Foundation wskazanych przez organizacje afiliowane przy WMF. Obecnie z tej puli w Radzie zasiadają: Christophe Henner z Francji (poprzedni przewodniczący Rady) oraz Natalia Tymkiw z Ukrainy. Zgodnie z uchwałą Rady z grudnia 2018 tym razem wybierać będą nie tylko chaptery (takie jak Wikimedia Polska) i organizacje tematyczne, ale też grupy użytkowników (user groups).
15 kwietnia rozpocznie się okres zgłaszania kandydatur, samo głosowanie zamknie się z końcem maja. Wezwanie do kandydatów przedstawia podstawowe oczekiwania względem potencjalnych członków Rady; nominacje bedą widoczne publicznie, można też składać pytania.
Proces strategiczny Wikimedia Foundation wciąż trwa, niemniej Fundacja widzi potrzebę szybszego posiadania planu (budżetowego i aktywności) w perspektywie dłuższej niż rocznej. W związku z tym planowanie trwa, a społeczności przedstawiono pierwszy szkic planu.
Plan ma być zgodny z kierunkiem strategicznym i koncentrować się na dwóch priorytetach: 1. wzroście światowego uczestnictwa, szczególnie na rynkach wschodzących 2. Uwspółcześnieniu doświadczenia czytelników i autorów w obcowaniu z Wikimediami.
W tym celu wskazano 5 celów: 1. Rozpoznawalność marki 2. Poprawę światowego czytelnictwa wiki 3. Zdrowy i kwitnący ruch Wikimediów 4. Modernizacja i rozwój technicznego ekosystemu Wikimediów 5. Światowe orędownictwo wartości Wikimediów i wolnej wiedzy.
Zapraszam do lektury!
W marcu dział „komunikacyjny” Wikimedia Foundation odświeżył formułę Communications committee. ComCom to jeden z najstarszych wikimediowych komitetów (istnieje od 2006), a jego głównym zadaniem jest koordynowanie działań w kontaktach z mediami oraz w mediach społecznościowych. Stanowi też forum wymiany doświadczeń i gromadzenia rzecznikowego know-how. Został on utworzony w czasie, gdy Fundacja nie zatrudniała rzeczników prasowych. W latach 2009–2019 jego zadania w praktyce przejął dział „komunikacyjny” Fundacji, a wolontariusze uczestniczyli w pracach ComComu za pośrednictwem listy dyskusyjnej. Ten model stał się nieefektywny, ponieważ na liście było zapisanych ok. 200 osób, których aktywność była bardzo różna.
W nowej formule Komitet ma być mniej liczny (10–15 osób), które będą współpracowały bliżej niż dotychczas, w dłuższym, zadeklarowanym okresie (3-letnie kadencje), nad bardziej długoterminowymi projektami. ComCom będzie blisko współpracował z działem „komunikacyjnym” Wikimedia Foundation, będzie wdrażał międzynarodowe projekty komunikacyjne i będzie wspierał rozwój kompetencji rzecznikowskich w grupach afiliowanych (to nowość). Ponadto ComCom pomoże w przełamaniu monopolu języka angielskiego w międzynarodowych Wikimediach oraz zbliży świat wolontariuszy i świat pracowników Fundacji.
ComCom ma też zapobiegać amerykanocentryzmom. Przykładowo, pewnego razu pracownicy Fundacji postanowili, że z okazji 15 urodzin Wikipedii chcą skoordynować wydarzenia na (w domyśle: wszystkich zamieszkanych) 6 kontynentach (w USA wyróżnia się 7 kontynentów). Ten pomysł wprawił w osłupienie Wikimedian z Ameryki Południowej, ponieważ tam wyróżnia się 6 kontynentów, więc przekaz od Fundacji brzmiał dla nich tak, jakby Fundacja chciała koordynować wydarzenia na Antarktydzie.
Dotychczasowa lista dyskusyjna zostanie zamknięta, a w jej miejsce pojawi się nowa (MoveCom), do której będzie się mógł zapisać każdy zaangażowany w obecność Wikimediów w mediach. Jej subskrybenci będą stanowili grupę wspierającą ComCom oraz przekazującą informacje od społeczności do ComComu i Fundacji.
Zgłoszenia kandydatów do Komitetu powinny obejmować:
- potwierdzenie, że mamy możliwość i chęć objąć funkcję na cały okres kadencji,
- nazwę użytkownika (wolontariacką i ew. pracowniczą) oraz opis dotychczasowych ról w Wikimediach,
- uzasadnienie zainteresowania się odświeżonym ComCom-em, opis swoich umiejętności, a także doświadczenia, które spodziewamy się zdobyć,
- ew. opis proponowanych nowych zadań ComCom-u lub nowych sposobów wsparcia ComCom-u przez Wikimedia Foundation.
Pierwszych kandydatów wyłonią pracownicy WMF, kolejnych będzie dobierał ComCom. Zgłoszenia należy przesyłać na adres e-mail: gvarnum
wikimedia.org do 17 kwietnia 2019.
Wieści z projektów GLAM
edytuj
W Wikimedia Commons jest już dostępny pierwszy numer "Kariatyda zinu", zatytułowany "Brawo, girls". Jego artystyczną formę zawdzięczamy grupie Kolektyw Kariatyda, która pracowała nad jego całością podczas warsztatu prowadzonego przez oficynę wydawniczą Dzikie Przyjemności, przy użyciu techniki riso. Treści zawarte w zinie dotyczą edytowania Wikipedii przez kobiety oraz o kobietach sztuki (m.in. artystek, architektek, kuratorek czy badaczek). Zin powstał z okazji pierwszego edytonu Art+Feminism (spotkania edycyjnego) zorganizowanego we Wrocławiu 26 marca 2019 roku. W zinie zostały wykorzystane grafiki udostępnione na wolnych licencjach, dlatego też sam zin w całości został objęty licencją CC BY-SA 4.0. Jego powstanie ma na celu wesprzeć dążenie do większej liczby encyklopedycznych biografii kobiet w Wikipedii, a także zachęcić kobiety do współudziału w procesie tworzenia treści zawartych w tej największej encyklopedii świata. Widoczna na okładce Kariatyda będąca symbolem grupy została zaprojektowana przez Karolinę Dzimirę-Zarzycką i Małgorzatę Rzerzychę-Myśliwy. Stworzony przez artystki kolaż łączy w sobie motyw kobiecy (Kariatyda), symbol wiedzy (książki) i akcji (maszyna do pisania). Kariatyda w kontekście edytowania Wikipedii jest niezwykle znaczącym symbolem. Nie podtrzymuje już architektonicznego elementu budowli, lecz dźwiga na swej głowie ogrom wiedzy dotyczącej osiągnięć kobiet, który nie został jeszcze w Wikipedii ukazany. Zjawisko to jest określane jako "gender gap". Uzupełnianie wiedzy umożliwia trzymana przez Kariatydę w prawej ręce maszyna do pisania (widoczna na tylnej okładce), która w bardziej nowoczesnej odsłonie mogłaby być laptopem. Lewa ręka kariatydy jest za to zastąpiona symbolem Art+Feminism gdzie zaciśnięta w buńczucznym geście pięść trzyma pędzel malarski – odnosząc się do obszaru działań grupy skoncentrowanego wokół pisania w Wikipedii artykułów biograficznych polskich pionierek w dziedzinie sztuki. Nie chcemy jednak zdradzać całej zawartości zinu, lecz zachęcamy do jej odkrycia samodzielnie!
Uczestniczki marcowych wydarzeń spod znaku Art+Feminism we Wrocławiu oraz Łodzi napisały łącznie ponad 40 nowych haseł w Wikipedii i wykonały 300 innych edycji. Obydwa spotkania / warsztaty A+F odbyły się z inicjatywy lokalnych środowisk twórczych; dzięki temu środowisko edytorek Wikipedii oraz ludzi świadomych możliwości, jakie daje wolna encyklopedia, może się rozwijać. Można śmiało powiedzieć, że ta coroczna globalna akcja przyjęła się w Polsce na dobre. Wyczerpujący artykuł na temat tegorocznych wydarzeń w ramach globalnej akcji A+F przeczytacie dziś na blogu Stowarzyszenia Wikimedia Polska.
Alicja Kujawska, inicjatorka pierwszego spotkania edycyjnego A+F w Polsce, mówi: Art+Feminism w 6 roku działalności nabiera coraz bardziej międzynarodowego charakteru: od Stanów Zjednoczonych, gdzie się narodziła ta kampania, Afryki, Azji, przez Federacje Rosyjska po Karaiby i kraje Skandynawskie. Tym, co zaintrygowało mnie w tym pomyśle, kiedy się o nim dowiedziałam pod koniec 2017 roku, jest bliskie memu sercu do-it-yourself: idea wzięcia odpowiedzialności za Wikipedię i budowania jej małymi krokami, uparcie, szkoląc się ciągle, a także by podnosić tematy, które były - a czasem i pozostają nadal - pomijane. Będąc członkinią grupy artystek Frakcja mam okazję obserwować, że dbałość o dokumentację nie tylko własnych prac, ale i myślenie systemowe o archiwizacji osiągnięć innych kobiet, tworzenie choćby i wirtualnego archiwum sztuki kobiet to zadanie, z którym na większą skalę mierzymy się dopiero teraz. Wierzę, że idziemy we właściwym kierunku, A+F rozwija się.
Bardzo nas cieszy, że dzieje się tak i w Polsce. Wszystkim uczestniczkom spotkań ze sztuką i Wikipedią najserdeczniej dziękujemy i zapraszamy do dalszego edytowania i kolejnych wspólnych spotkań!
Kolejna grupa Kopernikowych wikipedystów i wikipedystek spotkała się na warsztatach 5.04 w siedzibie tego warszawskiego Centrum Nauki – prowadząca była pod wrażeniem zapału i zaangażowania! Dużą radość jak zwykle sprawiło "zmienienie się" z czerwonego nicka na niebieski oraz utworzenie Wieży Babel na własnej stronie użytkownika. Tym razem powiązaliśmy z instytucją Centrum Nauki Kopernik artykuły w Wikipedii takie jak: Fundacja Kościuszkowska, Na skrzydłach marzeń, zaktualizowaliśmy artykuł o Planetarium, został też utworzony artykuł o partnerze CNK- Szwajcarskim Centrum Nauki Technorama. W najbliższym czasie na świat przyjdą hasła o FameLab Poland, KMO i Festiwalu Przemiany. Na zajęciach pokazana została też i omówiona prezentacja o Wikipedii i GLAM-wiki. Link do strony naszego wikiprojektu: tutaj.
Wieści z projektów Wikimedia
edytujWikipedia
edytuj- do rodziny coraz popularniejszych ostatnio MiniWikiprojektów dołączył projekt Mistrzostwa świata w wioślarstwie. Życzymy mistrzowskich haseł!
- Administratorzy zyskali możliwość stosowania blokad częściowych – od teraz zyskują nowe narzędzie w walce z wojnami edycyjnymi czy w postępowaniu z osobami, które działając twórczo w jednej przestrzeni nazw, łamią zasady w innej.
- Komitet Arbitrażowy ogłosił wybór Nedopsa na nowego przewodniczącego oraz Enteda na swojego sekretarza. Obu doświadczonym arbitrom życzymy owocnego sprawowania funkcji.
- Ponad 100 sprawdzeń czywieszowych zgłoszeń w kwartale - takimi wynikami mogą pochwalić się trzej najaktywniej sprawujący tę funcję użytkownicy Carabus (141), D kuba (130) i Mpn (126). Ich praca pozwala na regularne tworzenie ciekawych ekspozycji na stronie głównej. Dziękujemy! Warto zwrócić uwagę, że Carabus może też się pochwalić aż 28 ekspozycjami własnych haseł w czywieszu w 2019 roku (to najlepszy wynik póki co!). Gratulacje!
W marcowym zestawieniu TOP-15 znajdujemy dziewięć biogramów (artykułów o osobach) i sześć artykułów innych niż biogramy. Zauważymy też, jaki jest wpływ tego, co jest emitowane w telewizji na to, czego ludzie szukają w Internecie.
15. Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2020 (eliminacje) (łącznie 112 903 odsłon w całym miesiącu) – aktualne wydarzenie sportowe, w marcu rozegrano pierwszą i drugą kolejkę fazy grupowej, kolejne w czerwcu;
14. Krzysztof Piątek (113 702 odsłon) – najpopularniejszy sportowiec w polskiej wersji językowej Wikipedii, polski piłkarz grający na pozycji napastnika we włoskim klubie A.C. Milan;
13. Ida Nowakowska (117 576 odsłon) – polska tancerka, która występuje jako jurorka w emitowanym od marca 2019 programie telewizyjnym Dance Dance Dance;
12. Michael Jackson (122 401 odsłon) – zmarły w 2009 amerykański artysta, którego postać została przypomniana w filmie dokumentalnym Leaving Neverland, film ten w Polsce jest dostępny od marca 2019 na HBO GO;
11. Fryderyk Chopin (123 679 odsłon) – wykres oglądalności każe przypuszczać, że kompozytorem interesowali się głównie uczniowie odrabiający prace domowe czy przygotowujący się do zajęć na następny dzień;
10. Zofia Czerwińska (130 430 odsłon) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, zmarła 13 marca 2019, do końca życia aktywna zawodowo;
9. Michalina Wisłocka (136 984 odsłon) – a 56% z tych odsłon przypada na tylko jeden dzień: 8 marca 2019, kiedy to TVN wyświetliła film biograficzny o niej Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej
8. Żołnierze wyklęci (154 729 odsłon) – zainteresowanie głównie w Narodowym Dniu Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” tj. 1 marca, a także w dniach to święto poprzedzających i po nim następujących;
7. Luke Perry (155 295 odsłon) – amerykański aktor, który zmarł 4 marca 2019;
6. Puchar Świata w skokach narciarskich 2018/2019 (159 356 odsłon) – aktualne wydarzenie sportowe, sezon tak lubianych skoków narciarskich trwa;
5. LGBT (160 278 odsłon) – cztery literki, które w marcu 2019 padły z ust m.in. prezydenta największego polskiego miasta, prezesa partii rządzącej czy Konferencji Episkopatu Polski, problem w tym, że niemała część Polaków chyba nie za bardzo wie o co w tym właściwie chodzi i (Google Trends potwierdza) szuka wyjaśnień w Internecie, w tym w Wikipedii;
4. Freddie Mercury (165 365 odsłon) – zmarły w 1991 brytyjski muzyk, znany jako wokalista grupy Queen; marzec to kolejny miesiąc zainteresowania (już nieco mniejszego niż w lutym i styczniu, ale wciąż wystarczającego na 4. miejsce w zestawieniu) jego osobą za sprawą filmu Bohemian Rhapsody;
3. Stephen Hawking (169 628 odsłon) – dość znany fizyk teoretyk, jednakże w marcu 45% wejść przypada na jeden dzień: 27 marca 2019, kiedy to na kanale TVN7 wyemitowano film biograficzny o nim Teoria wszystkiego;
2. Polska (194 837 odsłon) – jeden z tych specjalnych artykułów Wikipedii, które zwyczajowo mają wiele odsłon, i to przez okrągły rok, bez żadnej specjalnej okazji;
1. Big Brother (Polska) (265 228 odsłon) – reality show, którego szósta edycja – po 11 latach przerwy – rozpoczęła się 17 marca 2019 na antenie TVN 7.
Dane z narzędzia Pageviews Analysis. Na podstawie struktury odsłon mobile / desktop z zestawienia wykluczono Ofiary śmiertelne wypadków w sporcie żużlowym.
Wieści z szerokiego świata
edytujSłużące zliczaniu projektów narzędzie Wikimetrics zostało wyłączone przez Wikimedia Foundation i zastąpione narzędziem Event Metrics. Wikimetrics mogło być wykorzystywane do zliczenia wkładu określonych użytkowników w danym czasie, liczby dodanych bajtów, utworzonych haseł, nowych użytkowników itp. dla danego projektu. Było jednak dość toporne i niewygodne w użyciu, stąd być może jego niska popularność. Od początku roku użyło go 14 użytkowników, którzy załadowali 116 grup użytkowników - nazywanych w programie kohortami - i wygenerowało 404 raporty. Z narzędzia korzystały jednak niektóre organizacje, w tym Wikimedia Polska. Obecnie testujemy więc Event Metrics.
- W edytorze wizualnym zmian wyświetlane są podpowiedzi podczas wpisywania opisu zmian bazujące na ostatnio użytych opisach.
- Uruchomiono oficjalną skracarkę URL. Można nią tworzyć krótsze adresy URL (linki) do stron serwisów Wikimedia, czyli Wikipedii, jej projektów siostrzanych i wspierających. Link będzie wyglądał tak: http://w.wiki/IDENTYFIKATOR.
- Dostępna będzie funkcja wyświetlająca podgląd przypisu bez konieczności przeskakiwania po kliknięciu. Na niektórych wiki dostępne to było jako gadżet, są zamiary aby taka funkcja była standardowo wszędzie. Na razie można testować na Wikipedii testowej oraz w wersji arabskojęzycznej i niemieckojęzycznej.
- Na polskojęzycznej Wikipedii dostępna jest do testów nowa wersja gadżetu RefToolbar czyli generatora szablonów cytowania. Ta wersja znana jest z Wikipedii anglojęzycznej. Jej cechy to zmieniony wygląd i możliwość automatycznego wypełniania pól na podstawie adresu lub numerów ISBN itp.
- Zapraszamy do testowania kolejnego zastosowania Danych Strukturalnych dla plików na Commons: opisywanie obiektów przedstawionych na zdjęciu. Jest to pierwsza właściwość, jaką będzie można w sposób strukturalny opisywać pliki. Od tego roku udostępniona jest już możliwość dodawania opisów jako część danych strukturalnych - tzw. podpisów.
- Formularz filtrowania widoczny w Historii zmian strony zmienił wygląd. Dostosowano go do stylu OOUI. Wadą ścisłego dopasowania do nowych wytycznych może być jego wielkość, ale rozważana jest już kolejna zmiana mająca na celu jak najmniejsze zajmowanie miejsca. Tutaj dyskusja.