Biuletyn/2019-01
Wstępniak
edytuj
<fanfary>Z dużą radością i odrobiną tremy oddajemy w Wasze ręce nowy, udoskonalony biuletyn Wikimedia Polska. Oddalamy się od Z Życia Stowarzyszenia, które dostarczało Wam wieści o WMPL przez wiele ostatnich miesięcy. A wracamy do dawnej formuły (i nazwy) Biuletynu, który ukazywał się aż do 2012 roku.
Jaki jest ten biuletyn? Jego wielką zaletą jest to, że tworzą go nie tylko pracownice WMPL, ale również społeczność projektów. I wystarczy rzut oka na notki wikimedian, żeby przekonać się jak znakomity to pomysł. To te wpisy pokażą Wam świat z perspektywy zainteresowań czytelników Wikipedii, zainteresują sukcesami Wikisłownika, przeprowadzą przez najciekawsze wydarzenia z Commons czy Wikimedia Foundation. Dziękujemy wszystkim, którzy włączyli się w tworzenie pierwszego odnowionego numeru, mamy nadzieję, że zostaniecie z nami. I że za Wami pójdą kolejne osoby, które będą chciały dzielić się tym, co ciekawego zadziało się na ich ulubionym Wikipodwórku, co zauważyły, wyczytały, odkryły w wikiświecie. Zapraszamy Was do współtworzenia, ta redakcja jest nieustannie otwarta. Wstępnie planujemy publikować co dwa tygodnie, w każdy pierwszy i trzeci piątek miesiąca (spokojnie, nie w każdym numerze musicie koniecznie pisać!), ale to czytelnicze głosy i zainteresowanie będą kształtować losy tego biuletynu (strona dyskusji czeka na opinie!). Następny numer zamykamy wieczorem 28 lutego. Może do tego czasu przyjdzie Wam do głowy pomysł na tekst?
Pamiętajcie, że Biuletyn możecie subskrybować – wpiszcie adres strony, na którą chcecie otrzymywać powiadomienia o nowym numerze (to może być własna strona dyskusji lub specjalna podstrona).
A teraz czas już przestać zagadywać tremę i oddać w Wasze ręce wszystkie notki i artykuły. Miłej lektury!
Wieści ze Stowarzyszenia
edytujCiekawi co nam się udało, co nam się nie udało? Ile haseł i multimediów przyniosły nasze projekty? Znakomicie – nasz raport roczny czeka już na Was na Meta-Wiki. Znajdziecie tam podsumowanie naszych rocznych aktywności w odniesieniu do naszych celów SMART, a także podsumowanie naszego rocznego budżetu. Raport ten jest jednocześnie zamknięciem naszego grantu celowego od Wikimedia Foundation.
.jpg)
Zakończył się konkurs zorganizowany na stulecie niepodległości. Celem Wolnej Polski – Wolnej Wiedzy była poprawa wybranych haseł ze zbioru 1500 najważniejszych artykułów o Polsce, zebranych w tzw. polskim kanonie Wikipedii. Wśród 26 zgłoszonych haseł najlepsza okazała się... wódka. Dzięki konkursowi skromny artykuł, z którego można było poznać głównie zarys historii i rodzajów tego alkoholu, urósł dziesięciokrotnie. Zawiera teraz nie tylko rozbudowany rys historyczny i prawny, ale też szczegółowe informacje o technologii wytwarzania, aspektach prawnych, ekonomicznych i kulturowych. W ubiegłym roku hasło to miało łącznie 116 668 wyświetleń, tak więc na pewno posłuży czytelnikom. Na zdrowie!
Drugie miejsce zajął artykuł o polskiej szkole filmowej, opisujący jedną z najważniejszych formacji w historii polskiej kinematografii. Opracowanie tego hasła nie było łatwym zadaniem – pojęcie polskiej szkoły filmowej i klasyfikacja twórców są niejasne i budzą dyskusje badaczy. Autorom artykułu udało się w zgrabny, wikipediowy sposób je podsumować. Hasło zostało już tytułem dobrego artykułu.
Miejsce trzecie zajął bielik. To ogromne hasło o ptaku, którego możemy znaleźć na polskim godle, było początkowo jeszcze bardziej obszerne. Wikipedyści uznali jednak, że część dotyczącą pokarmu bielika należy przenieść do osobnego artykułu.
Warto zauważyć, że hasła, które zajęły drugie i trzecie miejsce powstały w wyniku pracy zespołowej, co bardzo dobrze oddaje ducha wiki-współpracy.
Łącznie w konkursie wzięły udział 22 osoby, które opracowały 26 haseł, dodając do Wikipedii ponad 1500kB tekstu.
Oceny rezultatów dokonała niezastąpiona Komisja Wikigrantów oraz zewnętrzne jury, w skład którego wchodzili naukowcy, dziennikarze, ludzie kultury i aktywiści – Edwin Bendyk, Paweł Cywiński, Piotr M.A. Cywiński, Anna Herbich-Zychowicz, Dariusz Jemielniak, Jacek Kołtan, Radosław Kotarski, Justyna Suchecka, Jakub Wygnański. Partnerami konkursu są Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Kielcach, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Muzeum Niepodległości w Warszawie i Uniwersytet Wrocławski.
Od 9 lutego, wraz z początkiem Tygodnia Artykułu Szwedzkiego wystartował nowy konkurs Tygodni Tematycznych. Dotychczas w każdym tygodniu wygrywała jedna osoba, co sprawiało, że konkurs kładł wysoki nacisk na rywalizację, promował też osoby, które są w stanie napisać wiele haseł w zakresie jednego tygodnia. Co się zmieni? Od teraz aż do końca roku uczestnicy będą za napisane i rozbudowane hasła zdobywać tzw. pieczątki, które następnie wymieniać będą na kubki, koszulki i źródła. Aby zdobyć podstawową nagrodę należy zdobyć 5 pieczątek, a więc napisać 30 haseł o wielkości minimum 2kB lub 15 haseł o wielkości min. 5kB. Zdobycie całej puli wymaga 66 haseł o wielkości 2kB lub 33 o wielkości 5kB. Ale uwaga, ponieważ w jednym Tygodniu można zdobyć maksymalnie 3 pieczątki, osoby mające chęć na nagrodę muszą wziąć udział w co najmniej 2 Tygodniach Tematycznych, a chętni na całą pulę – co najmniej w 4. Szczegółowe zasady i listę nagród, znajdziecie tutaj.
Co by się stało, gdyby każdy bibliotekarz na świecie dodał jeden przypis do Wikipedii? Mnóstwo dobra! Dlatego po raz kolejny Wikimedia Polska i Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich łączą siły przy organizacji akcji #1Lib1Ref - jeden bibliotekarz, jeden przypis. 4 lutego w warszawskim Przystanku Książka odbyła się akcja dodawania przypisów do Wikipedii. Siedmioro bibliotekarzy przeszkolonych przez Tadeusza Rudzkiego oraz Joannę Potęgę (Przewodnicząca Zarządu Okręgu SBP w Warszawie) oraz dr Marcina Roszkowskiego z Katedry Informatologii Wydziału Dziennikarstwa Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego uźródłowiło łącznie 22 hasła. Dziękujemy i zapraszamy na kolejne wydarzenia! A krótką relację możecie przeczytać na stronie wspaniałego SBP.
- zapraszamy do udziału w dwóch ciekawych dyskusjach związanych z promocją Wikimedia Polska – burzy mózgów na temat stworzenia gry edukacyjnej, escape roomu związanego z Wikipedią oraz scenariuszy na szkolne wiki-lekcje (super, co?) oraz rozmowie o materiałach promocyjnych dla Wikimedia Polska
- a skoro o materiałach mowa – poszukuję osób, które chciałyby pomóc w tłumaczeniu broszur informacyjnych o Wikipedii. To trochę pracy, więc najlepiej metodą na wiki – czyli razem! Zainteresowanych proszę o kontakt.
Sporo do czytania na naszym blogu. Znajdziecie tam sporo notek podsumowujących – o pełnoletności Wikipedii, najchętniej czytanych artykułów w 2018 roku i w styczniu 2019. Tam też dowiecie się co o wiki-świecie pisano w mediach na początku tego roku. Przeczytacie też relację ze Zlotu Zimowego 2019. Znajdziecie też tam parę gratek dla osób zainteresowanych wolną kulturą – informację o Dniu Domeny Publicznej oraz znakomitą notkę edukacyjną o tym, po co nam właściwie domena publiczna (może warto podesłać ją znajomym?). Znajdziecie tam radosną informację o naszej obecności w finale konkursu Popularyzator Nauki i smutne wspomnienie Krzysztofa Machockiego, zmarłego w zeszłym roku rzecznika Wikimedia Polska. Warto przeczytać też o personalnych zmianach w Wikimedia Foundation oraz o tym, co czyni Piątki z Wikipedią wspaniałymi.
Zachęcamy do zaglądania na bloga regularnie – dzieje się tam dużo i ciekawie.
W najbliższy piątek Tomek Bladyniec wraz z Leszkiem Dobrowolskim (Bonvol) będą prowadzić szkolenia z Wikipedii w Ciechanowie. Z pomysłem wyszła miejscowa działaczka miejska Miroslawa Lewandowska. Szkolenie obejmie trzy grupy po dziesięć osób. Rano będą to dwie grupy licealistów z I Liceum Ogólnokształcącego im. Zygmunta Krasińskiego, a po południu – grupa dorosłych w ciechanowskiej bibliotece. Z każdą z nich prowadzący spędzą po dwie godziny. W międzyczasie o 13:00 zaplanowany jest także występ w miejscowym radiu – KRDP FM.
Ponieważ szkolenia prowadzone będą przez dwie osoby, pojawiła się okazja do przeprowadzenia pewnego doświadczenia. Jedno szkolenie poprowadzone będzie według pomysłu Tomka Bladyńca, a drugie – Leszka Dobrowolskiego. Dzięki temu przetestowane zostaną różne podejścia do pracy z młodzieżą i porównana ich skuteczność.
Wieści z Wikimedia Foundation
edytujRada Powiernicza Fundacji Wikimedia znów w komplecie. 31 stycznia ogłoszono nową członkinię Rady: jest nią Lisa Lewin, partnerka zarządzająca w nowojorskiej firmie konsultingowej Ethical Ventures. Wcześniej pani Lewin zdobywała doświadczenie w doradztwie i edukacji m.in. w NPD, BCG (Boston Consulting Group), McGraw-Hill i Pearsonie.
1 lutego podano do wiadomości, że Katherine Maher, dyrektor zarządzająca Fundacji, zgodnie z obecnym trendem wśród amerykańskich organizacji non-profit będzie nosić też tytuł CEO. Reszta ma pozostać bez zmian.
Wybrano też dwie nowe menedżerki. 24 stycznia zaprezentowano wynik długiej rekrutacji na kierującego działem Community Engagement i jego nową szefową, Valerie D’Costę. Valerie zastąpi na stanowisku tymczasową szefową, będącą jednocześnie osobą najdłużej kierującą tym działem w jego historii, Maggie Dennis. 12 lutego przedstawiono Janeen Uzell, nową COO (Chief Operating Officer) Fundacji. Jak dotąd, Fundacja nie miała osobnego stanowiska COO.
1 lutego z Fundacji Wikimedia odszedł najstarszy i najbardziej znany statystyk Wikimediów, Erik Zachte. Erik jest w Wikimediach od 2002 roku, od 2003 publikował swoje statystyki międzyprojektowe, a po zatrudnieniu w 2008 roku rozwijał kolejne narzędzia raportowe i analizy. Wikimedianie mogli go znać także z prezentacji, np. z Wikimanii w Gdańsku. W związku z tym odejściem publikowane od 2003 roku tradycyjne statystyki międzyjęzykowe i multiprojektowe (ostatnio stats.wikimedia.org) nie będą już aktualizowane i nowe dane będą na wersji 2. Więcej na blogu Stowarzyszenia Wikimedia Polska.
Niecałe dwa tygodnie później swoje prędkie odejście zapowiedział szef działu badań (Research), Dario Taraborelli. Wikipedysta od 2004 roku, po 8 latach w Fundacji przechodzi do instytucji charytatywnej zajmującej się otwartą nauką. Dział badań poprowadzi Leila Zia. Obaj panowie zapowiadają pozostanie w Ruchu na zasadach wolontariatu.
Planowane jest zorganizowanie konsultacji w sprawie stron dyskusji. Omawiane będą różne dotychczasowe oraz potrzebne sposoby prowadzenia dyskusji na wiki, takie jak Dyskusje Strukturalne (Flow), dyskusje w wikikodzie, serwisy zewnętrzne (komunikatory, portale społecznościowe). Konsultacje będą dążyły do określenia zapotrzebowania na nowy system dyskusji spełniający potrzeby społeczności. Uznano, że w porównaniu do wdrażania Flow, proces powinien być bardziej przejrzysty i uwzględniać potrzeby i nawyki użytkowników.
W tej chwili trwają prace organizacyjne, chętni mogą pomóc w organizacji tych konsultacji, znalezieniu grup docelowych oraz wskazać dotychczas wykorzystywane miejsca komunikowania się uczestników projektów Wikimedia. Konsultacje potrwają prawdopodobnie do czerwca, sposób ich prowadzenia będzie podobny do tego z pierwszych etapów dyskusji nad Strategią.
Wieści z projektów GLAM
edytujaj%C4%85c_(w)_przesz%C5%82o%C5%9Bci_-_rodzinne_(cropped).jpg)
.jpg)
W tym roku do domeny publicznej przeszły dzieła, których twórcy zmarli w 1948 roku, a w Stanach Zjednoczonych – utwory powstałe przed 1923 rokiem, których ochrona została przedłużona w 1976, a później w 1998 roku przez ustawę CTEA. Oznacza to, że 1 stycznia utwory z początku XX wieku trafiły wreszcie do domeny publicznej.
Ciekawy przegląd twórców w domenie publicznej od 2019 roku można przeczytać na blogu Otwarte Zasoby.
W drugiej połowie stycznia w Centrum Cyfrowym w Warszawie z okazji obchodów Dnia Domeny Publicznej odbył się warsztat poprowadzony przez artystkę Zuzannę Dolegę. Uczestnicy warsztatu wykorzystywali udostępnione w Wikimedia Commons cyfrowe pliki graficzne pochodzące z instytucji kultury (m.in. z Narodowego Archiwum Cyfrowego) do tworzenia własnych kolaży i remiksów artystycznych. Prowadząca warsztat udostępniła kilkanaście prac w Wikimedia Commons – jedną z nich można zobaczyć w ilustracji. Praca powstała na bazie fotografii Narcyza Witczaka-Witaczyńskiego, którego fotografie zostały udostępnione w Wikimedia Commons przez Narodowe Archiwum Cyfrowe. Jest to świetny przykład ponownego wykorzystania domeny publicznej w twórczości artystycznej.
Warsztaty „Kolaż Publiczny” uświadomiły nam – trzeba mówić, pokazywać, udostępniać, rozmawiać o Domenie Publicznej na przykładach, pokazywać możliwości i zgłębiać aspekty prawne, które w sferze sztuki są dosyć płynne – przynajmniej dla twórców – napisała prowadząca po warsztacie. – Najlepiej uczymy się na błędach i najwięcej wynosimy z tego, kiedy współpracujemy i rozmawiamy. Uczestnicy moich warsztatów chętnie sięgnęli po wydruki udostępnionych przez Narodowe Archiwum Cyfrowe fotografii Narcyza Witczaka-Witaczyńskiego. Przeglądanie Wikimediowych zbiorów przypominać może trochę zaprzyjaźnienie się z wyszukiwaniem w bibliotece, które przecież nie jest trudne, ale potrzeba nam… czasu i kogoś, kto nas w ten świat wprowadzi.
Więcej o warsztatach i ich efektach przeczytacie w bardzo ciekawym artykule na blogu Stowarzyszenia Wikimedia Polska.
Biblioteka Narodowa wspólnie ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska przygotowuje się do działania, które polegać będzie na automatycznym załadowaniu w 2019 roku do Wikimedia Commons dużej liczby stron tytułowych oraz ilustracji z książek zgromadzonych w bibliotece cyfrowej POLONA. W roku ubiegłym zespół BN załadował około 700 obiektów cyfrowych, z których ponad 500 ilustruje teraz artykuły polskiej Wikipedii i kilkaset w innych wersjach językowych, m.in. w wersji arabskiej, angielskiej, niemieckiej i hiszpańskiej.
Na stronie głównej Biblioteki Narodowej opublikowano podsumowanie dotychczasowych wspólnych działań BN i Wikimediów oraz zapowiedzi dalszej współpracy. Polskim redaktorom i wolontariuszom gorąco dziękujemy za kategoryzowanie plików z Biblioteki Narodowej (i innych instytucji), ilustrowanie nimi artykułów czy dodawanie nowych materiałów do projektu Wikidane.
Na początku kwietnia w Łodzi odbędą się spotkania edycyjne w ramach międzynarodowej akcji 'Art + Feminism'. W Muzeum Sztuki w Łodzi jak w roku ubiegłym odbędzie się dwudniowy warsztat, podczas którego uczestnicy i uczestniczki poznają zasady edytowania Wikipedii, wybiorą jedno z haseł z wcześniej przygotowanej listy (nie zabraknie polskich artystek!) i rozpoczną edytowanie. Drugiego dnia wszyscy biorący udział w akcji będą publikować nowe hasła w Wikipedii.
Wszystkie redaktorki i redaktorów Wikipedii serdecznie zapraszamy do udziału! Jeśli chcesz wziąć udział w A+F lub zorganizować lokalne spotkanie w ramach tej inicjatywy, skontaktuj się z koordynatorkami GLAM.
Dokładne terminy spotkań i strona projektu zostaną opublikowane przed końcem lutego. Zapraszamy!
Również we Wrocławiu w ramach akcji Art+Feminism odbędą się dwa spotkania, które zostały zorganizowane przy współpracy z Kolektywem Kariatyda. Kolektyw Kariatyda powstał oddolnie we Wrocławiu jako inicjatywa osób zajmujących się sztuką, a jego celem jest uzupełnienie polskiej Wikipedii o hasła dotyczące przede wszystkim artystek i architektek, ale też kuratorek, badaczek, krytyczek i innych kobiet związanych ze sztuką. Ze względu na jubileusz 100-lecia kobiet na Akademii Sztuk Pięknych działania Kolektywu koncentrują się przede wszystkim na pionierkach polskich akademii sztuki.
W ramach wrocławskiej inicjatywy pierwsze spotkanie odbędzie się 23 lutego i zostanie przeprowadzone w formie warsztatu, podczas którego uczestnicy nauczą się, w jaki sposób tworzyć, dodawać i edytować artykuły w Wikipedii. Warsztat odbędzie się w godzinach 14–18 w Recepcji (Ruska 46) należącej do Strefy Kultury Wrocław.
Drugie spotkanie – maraton edytowania Wikipedii odbędzie się w sobotę 16 marca, w godz. 10–18 również w Recepcji. Można dołączyć w każdym momencie i zostać dowolnie długo. Należy przynieść ze sobą komputer i niezbędne do pracy materiały (książki, katalogi, artykuły z czasopism etc.).
Bieżące informacje można odnaleźć na stronie projektu wydarzenia.
Serdecznie zapraszamy!
Na początku lutego 2019 roku zakończył się akademicki semestr zimowy, a wraz z nim zajęcia "#EtnoWiki – między cyberantropologią a digitalizacją wiedzy antropologicznej" prowadzone w Katedrze Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego.
Wyznaczonym dla studentów celem zajęć była nauka pisania encyklopedycznych artykułów z dziedziny etnografii, etnologii i antropologii kulturowej za pośrednictwem Wikipedii. W efekcie nowe treści pojawiły się w takich hasłach jak: Oczepiny, Maska, Rokita, Kolędowanie, czy też Magia apotropeiczna.
Statystyki ukazujące zakres działań można podejrzeć na stronie kampanii projektu.
Liczymy na to, że studenci będą kontynuować edytowanie Wikipedii również po zajęciach, a także podzielą się zdobytą wiedzą z rówieśnikami. Jednocześnie mamy nadzieję, że coraz częściej w uniwersyteckich murach wykładowcy będą łączyć zalety jakie daje Wikipedia z działalnością dydaktyczną.
Niedługo pojawi się film promujący projekt Etnowiki, a wraz z nim wypowiedzi studentów na temat zalet nauki edycji Wikipedii podczas zajęć uniwersyteckich.
,_Fot._J._Mieczkowski_(62868).jpg)
Trwa ilustrowanie artykułów w Wikipedii materiałami, które Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa udostępniła w repozytorium plików cyfrowych Wikimedia Commons.
Udostępnione materiały stanowią część wirtualnej kolekcji „Warszawa w ilustracji prasowej XIX wieku”, zawierającej materiały graficzne z prasy wydawanej w latach 1801-1904.
Ilustracje pochodzą m.in. z następujących gazet i czasopism: Przyjaciel Dzieci: pismo tygodniowe, Przyjaciel Ludu, czyli Tygodnik Potrzebnych i Pożytecznych Wiadomości, Tygodnik Ilustrowany, Biesiada Literacka, Wieczory Rodzinne.
Wśród ponad 1400 plików znajdujących się w kategorii Media contributed by the Mazovian Digital Library 200 z nich ilustruje w głównej mierze artykuły w polskiej Wikipedii. Po więcej informacji odsyłamy na stronę Wikiprojektu.
Zachęcamy do udziału w projekcie i pomoc w ilustrowaniu Wikipedii zasobami pozyskanymi dzięki współpracy z Mazowiecką Biblioteką Cyfrową.
Panujemy dołączyć do zasobów Wikimedii Commons kolejne kolekcje Biblioteki, które przyczynią się do rozwoju największej encyklopedii świata!
Wikimedia Polska rozpoczęła współpracę z Instytutem im. Jerzego Grotowskiego – miejską instytucją kultury, mieszczącą się we Wrocławiu, która realizuje, dokumentuje i upowszechnia wiedzę o Jerzym Grotowskim i Teatrze Laboratorium oraz realizuje wydarzenia, które wpisują się ideowo w praktykę twórczą Grotowskiego.
Pracownicy instytucji planują uzupełnić następującą listę artykułów w Wikipedii: Reduta, Teatr ubogi, Ludwik Flaszen, Zbigniew Cynkutis, Antoni Jahołowski, Ryszard Cieślak, Rena Mirecka, Zygmunt Molik.
Ponadto w ramach współpracy mają powstać nowe artykuły dotyczące przykładowo Jarosława Freta, Stanisława Scierskiego, Parateatru, Teatru Źródeł, a także wiele innych. Wraz z rozpoczęciem współpracy powstanie Wikiprojekt wraz ze stale uzupełnianą listą haseł. Osoby zainteresowane działalnością twórczą Grotowskiego zapraszamy do współtworzenia projektu.
Wieści z projektów Wikimedia
edytujWikipedia
edytuj15. Panama (129 811 odsłon w całym miesiącu) – to odległe państwo znajdujące się w Ameryce Środkowej było przedmiotem zainteresowania młodych katolików za sprawą odbywających się tam od 22 do 27 stycznia Światowych Dni Młodzieży;
14. Zamach na Pawła Adamowicza (130 064 odsłon) – atak na Prezydenta Miasta Gdańska dokonany 13 stycznia, w wyniku którego ten zmarł następnego dnia; hasło o tym wydarzeniu wikipedyści utworzyli 14 stycznia i jeszcze tego samego dnia odnotowaliśmy bez mała 50 tysięcy odwiedzin;
13. Kamil Stoch (150 833 odsłon) – styczeń to pełnia sezonu skoków narciarskich, polscy kibice z wielkim zainteresowaniem śledzą poczynania skoczków, również w Wikipedii, a największe pod tym względem powodzenie ma Stoch;
12. Elżbieta II (156 814 odsłon) – zadziwiającą popularnością cieszy się brytyjska rodzina królewska, w tym sama 92-letnia monarchini;
11. Irena Dziedzic (164 317 odsłon) – słynna przed laty polska dziennikarka TVP, której śmierć została potwierdzona przez media 12 stycznia;
10. Roksana Węgiel (172 782 odsłon) – polska nastoletnia wokalistka, zwyciężczyni Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci;
9. Aleksandra Dulkiewicz (184 560 odsłon) – polska samorządowiec, która w styczniu 2019, po zabójstwie Pawła Adamowicza (zob. poz. 14), pełni obowiązki komisarza Gdańska, a także zdecydowała się kandydować w przedterminowych wyborach na urząd Prezydenta Miasta Gdańska;
8. Freddie Mercury (194 916 odsłon) – brytyjski muzyk, wokalista zespołu Queen; styczeń to kolejny miesiąc, trwającego od listopada, zainteresowania jego osobą za sprawą wyświetlanego w kinach filmu fabularnego Bohemian Rhapsody;
7. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy (200 709 odsłon) – fundacja charytatywna, najbardziej znana z ogólnopolskiej publicznej zbiórki pieniędzy zwanej Finałem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, w tym roku Finał WOŚP miał miejsce 13 stycznia i w tym samym dniu hasło Wikipedii notuje najwyższą oglądalność;
6. Polska (201 026 odsłon) – są takie artykuły Wikipedii, które po prostu zwyczajowo mają wiele wejść, i to bez żadnej specjalnej okazji: w naszej wersji językowej należy do nich artykuł Polska;
5. Krzysztof Piątek (206 251 odsłon) – polski piłkarz, który w styczniu został zawodnikiem włoskiego klubu AC Milan i już w pierwszych meczach zademonstrował wysoką skuteczność w zdobywaniu bramek;
4. Puchar Świata w skokach narciarskich 2018/2019 (242 812 odsłon) – bieżące wydarzenie sportowe;
3. Piotr Adamowicz (243 851 odsłon) – brat Pawła Adamowicza (zob. poz. 1); przykład na to, jak czytelnicy korzystają z Wikipedii – podczas czytania chętnie klikają w niebieskie odnośniki, które przenoszą ich w inne miejsce tej encyklopedii;
2. Jerzy Owsiak (291 311 odsłon) – założyciel Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy (zob. poz. 7), a także pomysłodawca, organizator, konferansjer i najbardziej rozpoznawana twarz jej styczniowego Finału, w styczniu ogłosił rezygnację z funkcji prezesa fundacji, jednak później zadeklarował powrót;
1. Paweł Adamowicz (1 512 080 odsłon) – Prezydent Miasta Gdańska w latach w latach 1998–2019, zmarły w tragicznych okolicznościach (zob. poz. 14) w dniu 14 stycznia.
Dane z narzędzia Pageviews Analysis. Na podstawie struktury odsłon mobile / desktop z zestawienia wykluczono Mari.
- do grona administratorów dołączył użytkownik Litwin Gorliwy, zdobywając 80 głosów za i 4 przeciw. Litwin Gorliwy jest Wikipedystą od 2006 roku, wykonał imponującą liczbę ponad 73 tysięcy edycji. Życzymy owocnego adminowania!
- Pozytywnie zakończyło się też głosowanie nad przyznaniem uprawnień biurokraty Wojciechowi Pędzichowi. Wojciech pełnił już liczne funkcje w projektach Wikimedia, wliczając w to właśnie uprawnienia biurokraty. Mamy nadzieję, że będzie z nich korzystał równie dobrze i efektywnie jak wcześniej!
- wśród trwających w Kawiarence dyskusji są dyskusje o: likwidacji próśb o przejrzenie edycji i reformie Strony Głównej
Wikisłownik
edytujNajważniejszym wydarzeniem na początku 2019 roku w Wikisłowniku było przekroczenie liczby 750 tys. haseł (łącznie w całym projekcie). Jubileuszowym hasłem była екстремистка w języku bułgarskim, utworzona przez Agnese 19 lutego o godz. 22:45:13. Ponadto kilka języków osiągnęło kolejne pułapy liczebności haseł: słownik języka węgierskiego ma już ponad 20 tys. słówek (co w dużej mierze jest również dziełem wspomnianej Agnese), baskijski przekroczył 15 tys. (tutaj czapki z głów w kierunku Zuiarry), estoński – 5 tys., a słownik języka cebuano ma już ponad 500 słów, więc pojawił się w spisie innych słowników na naszej stronie głównej. Wikisłownikarze i wikisłownikarki są skupieni głównie na pracy w przestrzeni głównej, więc dyskusji w ostatnim czasie nie było za wiele.
Wikiźródła
edytuj
Są już dostępne styczniowe statystyki pobrań e-booków z Wikiźródeł. Styczeń 2019 okazał się pod tym względem rekordowy: pobrano prawie 15 000 e-booków. Jest to niemal dwa razy więcej niż liczba e-booków pobranych w tym samym miesiącu z angielskich lub włoskich Wikiźródeł. Wśród styczniowych pobrań najbardziej popularne okazały się Opowieść wigilijna Karola Dickensa i Mali zwycięzcy Ferdynanda Ossendowskiego.
Wikimedia Commons
edytuj
Trwa pierwsza tura trzynastej edycji konkursu na najlepszą grafikę roku - Picture of the Year. Podczas tej rundy twórcy projektów Wikimedia mogą głosować na dowolną liczbę multimediów spośród wszystkich wyróżnionych w Wikimedia Commons w 2018. Głosowanie w rundzie pierwszej trwa do 17 lutego. Trzydzieści grafik, które zdobędzie w nim najwięcej głosów przejdzie do rundy drugiej, w której (również głosami wikimedian) zostanie wyłoniona ilustracja roku oraz ilustracje wyróżnione. Runda druga rozpocznie się 3 marca, wyniki poznamy 17 marca. W głosowaniu może brać udział każdy zarejestrowany użytkownik, który przed 1 stycznia 2019 wykonał co najmniej 75 edycji w projektach Wikimedia.
Miło nam poinformować, że w pierwszej rundzie znalazły się zdjęcia pozyskane w ramach konkursu Wakacje z Wikipedią 2017 i Wakacje z Wikipedią 2018. Jednocześnie przypominamy, że Wikimedia Polska organizowało (i może organizować) wystawę zwycięskich zdjęć konkursu POTY w lokalnych galeriach, bibliotekach, centrach kultury. Zainteresowanych prosimy o kontakt.
W Wikimedia Commons miała miejsce kolejna odsłona dyskusji na temat URAA, czyli czy i jak restrykcyjnie należy przestrzegać w Commons prawa autorskiego USA.
Czym jest URAA? W skrócie, jest to akt prawa autorskiego Stanów Zjednoczonych zapewniający automatycznie maksymalną przewidzianą w prawie amerykańskim ochronę prawnoautorską niektórym utworom opublikowanym poza USA, uchwalony w oparciu o podpisane przez Stany Zjednoczone umowy międzynarodowe. Konkretnie, w przypadku utworów opublikowanych pierwotnie w Polsce, dotyczy tych z nich, które opublikowano przed marcem 1989 a nie były w Polsce w domenie publicznej w dniu 1.1.1996. Maksymalnym okresem ochrony jaką mogły uzyskać utwory amerykańskie opublikowane w tym czasie, jest 95 lat od chwili pierwszej publikacji.
Stanowisko WMF w kwestii przestrzegania ochrony prawnoautorskiej wynikającej z URAA jest od dłuższego czasu niejednoznaczne. Z jednej strony mamy formalny wymóg, że w projektach Wikimedia należy przestrzegać prawa autorskiego USA (którego częścią jest URAA) a z drugiej mamy dążenie do umożliwienia publikowania wszelkiego rodzaju "wolnej treści". Takie niejednoznaczne stanowisko przekłada się często na niejednoznaczne decyzje administratorów Commons w przypadku materiałów, które są PD w dużej części świata, ale nie w USA (tzn. niektórzy uważają, że należy takie materiały usuwać, a inni, że wprost przeciwnie). Niestety wszystko wskazuje na to, że nie ma szans ani na jednoznaczne stanowisko WMF, ani na konsensus na Commons odnośnie postępowania z takimi materiałami. Oznacza to, że zamieszczający niepublikowane dotychczas zdjęcia anonimowych lub nieustalonych autorów, jak też opublikowane po 1923 roku prace zidentyfikowanych autorów zmarłych po 1945, muszą się często liczyć z tym, że zdjęcia takie zostaną usunięte o ile nie przedstawią pisemnej zgody tych autorów lub ich spadkobierców na publikację na wolnej licencji. I decyzje o pozostawieniu lub usunięciu takich prac mogą być tutaj dosyć przypadkowe.
Warto przy okazji zwrócić uwagę na to, że ze względu na niekompatybilność prawa autorskiego w Stanach Zjednoczonych i w reszcie świata, nie tylko wiele utworów, które są już w domenie publicznej w Europie jest nadal chronionych w USA, ale także odwrotnie: wiele utworów, które są nadal chronione w Europie, jest już w USA PD: dotyczy to wszystkiego, co opublikowano przed 1.1.1924, niezależnie od kraju publikacji daty śmierci autora.
W styczniu wprowadzono system tzw. danych strukturalnych, czyli danych, które programy mogą łatwiej przetwarzać, w czytelnej dla nich postaci klucz-wartość. Funkcjonować ma to na zasadzie podobnej do Wikidanych.
W tej chwili dostępna jest już możliwość wprowadzenia tzw. podpisu zdjęcia (ang. caption), czyli czegoś pośredniego między nazwą pliku, a dotychczas wprowadzanymi opisami. W najbliższym miesiącu powinno pojawić się kolejne pole służące do wskazywania obiektów, jakie znajdują się na zdjęciu ("przedstawia..."). Innymi informacjami, jakie będzie można też podać w ten sposób to rodzaj licencji, daty, autorzy...
Wikidane
edytujUżytkownik Tpt pracuje nad narzędziem umożliwiającym otrzymanie wyniku zapytania SPARQL ze stanem danych na konkretny dzień w przeszłości. Obecnie program jest we wczesnej fazie rozwoju niemniej można nim sprawdzić np. ile ludzi znajdowało się w bazie na dzień 2 lutego 2015. W przyszłości narzędzie może posłużyć badaniu przyrostu danych w bardzo konkretnych przedziałach czasowych, co może być bardzo przydatne. Więcej informacji znaleźć można na stronie Wikidata:History Query Service.
Wieści z szerokiego świata
edytuj
Dwa i pół roku po powstaniu Wikipedii, w czerwcu 2003, Jimmy Wales powołał Wikimedia Foundation. Nie minął rok (czerwiec 2004) i Wikimedia Foundation, która zatrudniała wtedy tylko dwóch pracowników: Briona Vibbera i jego laptop (dowcipne sformułowanie autorstwa Asafa Bartova) została poinformowana, że w Niemczech powołano „Wikimedia Deutschland – towarzystwo promowania rozwoju wolnej wiedzy”. Powstanie Wikimedia Deutschland, a potem Wikimedia France (październik 2004), Italia (czerwiec 2005), Polska (listopad 2005) i kolejnych nie było wykonaniem niczyjej odgórnej, centralnej woli. Te organizacje (zwane chapterami) raczej pojawiły się same, z woli członków-założycieli.
Od początku nie było i nadal nie ma wspólnego planu, wspólnych wyobrażeń czy zamiarów co do wzorcowej działalności chapterów. Samo wyszło, że chaptery zaczęły się zajmować kontaktami z mediami czy integracją wolontariuszy. GLAM czy Wiki Lubi Zabytki zaistniały oddolnie i rozprzestrzeniły się wśród chapterów jak moda. Nikt nie zrobił badań, z których wynikałoby, że jedna organizacja powinna przypadać na jeden kraj, albo że każda powinna mieć osobowość prawną. Nikt nie daje wiążącego przekazu, że bogatsze chaptery powinny wydawać określoną część budżetu na – na przykład – rozwój oprogramowania, na warsztaty z psychologami dla administratorów, lub na pomoc organizacjom Wikimedia z krajów postkolonialnych. W tym zakresie panuje nie tyle wolność, co raczej chaos.
Co więcej, w 2012 roku Rada Powiernicza (jakby zarząd) Wikimedia Foundation postanowiła obniżyć wymagania stawiane organizacjom kandydującym do miana afiliantów. Pojęcie afiliantów Wikimedia objęło, oprócz dotychczasowych chapterów, także organizacje tematyczne (które, podobnie jak chaptery, muszą mieć osobowość prawną) oraz „grupy użytkowników”. Grupa użytkowników musi mieć co najmniej 3 członków, z których każdy ma co najmniej 300 edycji i konto od 6 miesięcy. Okazało się, że grupę bardzo łatwo założyć, a jeszcze łatwiej „przeoczyć”, że już istnieje jakaś o bliźniaczym profilu. Na przykład w Brazylii istnieją dwie, w Albanii właśnie powstała grupa, która „dubluje” inną, już dobrze znaną, a w Tatarstanie prawdopodobnie będą dwie. (Ciekawostka: w USA nie ma chapteru, są właśnie grupy użytkowników). Jeżeli do tego dodamy łatwość rozpadu grupy, która jest podobna do łatwości tworzenia, oraz to, że niektóre grupy są wielkości chapterów i zatrudniają pracowników (np. AfroCROWD), a jednak są na równi z „kanapowymi” inicjatywami... mamy kolejny chaos.
Można sobie zadać pytanie: co dobrego może zdziałać grupka, która nie ma terytorialnego monopolu na reprezentowanie Wikimediów? Dlaczego utrudniamy dziennikarzom (czy innym instytucjom) kontakt do „tych od Wikimediów”, kiedy może być wątpliwość o którą grupę chodzi? Czy istnienie zbyt podobnych grup nie tworzy podziałów w społeczności? Z jakich zadań może się wywiązać grupa użytkowników? A z jakich zadań wywiąże się chapter? Czy osoby, które zakładają grupę, wiedzą, jak nisko jest sufit ograniczający ich możliwości? Co ma zrobić duża, stabilna grupa, żeby być chapterem? Czy w ogóle chaptery są potrzebne? Być może są (proporcjonalnie) tak samo nieefektywne jak grupy trzyosobowe? Przecież chaptery nie powstały w ramach wykonania racjonalnego planu. Może w ogóle trzeba ustalić inne podziały wśród afiliantów, choćby dlatego, że największy chapter, Wikimedia Deutschland, rozmiarem przytłacza wszystkie pozostałe? Czy Wikimedia Foundation (może także Wikimedia Deutschland?) powinna w czymś pomagać afiliantom, a może ma powstać samopomocowe zgrupowanie organizacji? (Zob. Wikimedia Chapters Association).
Odpowiedzi na te i inne pytania szukają osoby pracujące nad strategią Wikimedia 2030. W następnym wydaniu Biuletynu kolejny esej z kolejną porcją informacji strategicznych! (PS Kto przeczytał cały tekst, niech mi napisze „coś” na mojej stronie dyskusji.)
Do 28 lutego możecie głosować na stewardów czyli osoby, które wykonują techniczne zadania we wszystkich projektach Wikimedia. Wśród kandydatów jest znany z polskiej Wikipedii użytkownik Einsbor, a o podtrzymanie uprawnień na kolejny rok ubiega się także (również doskonale znany) Masti. Warto jednak pamiętać, że stewardzi wykonują zadania poza macierzystą wiki, tak więc warto głosować nie tylko na tych, którzy zasłużyli na zaufanie jako administratorzy polskiej Wikipedii, ale też przyjrzeć się uważnie innym kandydatom.
Obchodziliśmy: 18 lat Wikipedii (15 stycznia), 15 lat Wikipedii ukraińskojęzycznej (31 stycznia), a 1 lutego - 1 500 000 haseł Wikipedii włoskojęzycznej. Gratulujemy!
- Co słuchać w temacie dyrektywy o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym? Natalia Mileszyk z Centrum Cyfrowego wyjaśnia
- How does the world see Wikimedia brands?